Kloosters
Gouda telde aan het eind van de 15e eeuw elf kloosters. Dat waren zes vrouwenkloosters, twee mannenkloosters, één dubbelklooster (voor mannen en vrouwen, maar wel gescheiden) en dan was er nog het Collatiehuis. We kunnen ervan uitgaan dat in elk van deze kloosters boeken werden vervaardigd. In eerste instantie gemaakt voor het eigen klooster (bijbel, missaal, antiphonarium, graduale, brevier) en soms werden boeken op bestelling gemaakt. Dat blijkt onder meer uit rekeningen van de Collatiebroeders.
Kloosters kregen ook boeken door schenkingen. De boeken uit de kloosters kwamen in 1572, bij de overgang naar het protestantse bewind, terecht in de Stadslibrije.
De oudste bibliotheekvermeldingen in Gouda dateren uit de 15e eeuw. De vroegste vermeldingen betreffen het Collatiehuis en het Margarethaconvent. Van enkele kloosters bleef een Latijnse kroniek of een cartularium bewaard.
Margarethaklooster
Het eerste Goudse klooster werd gesticht door de weduwe Machteld Cosijns in 1386. Zij werd toen in haar eigen huis in de Spieringstraat de eerste priorin.
Collatiehuis
Het huis van de Collatiebroeders in Gouda kent een moeilijke start. Maar in 1456 wordt Hendrik van Arnhem benoemd als rector van het Collatiehuis in Gouda.
Brigittenklooster
Het Goudse brigittenklooster Mariënsterre werd in 1476 gesticht door Margaretha van York, echtgenote van Karel de Stoute, en enkele vermogende burgers.
Clarissenklooster
Mogelijk komen de twee handschriftjes met teksten van en over Clara van Assisi uit het Goudse Clarissenklooster. Die plek heet nu het Clarissenhof.