In 1612 was de feestelijke opening van het nieuwe tuchthuis te Gouda. Voor die gelegenheid werd een toneelstuk geschreven en opgevoerd.

Hieruit werd duidelijk dat de bewoners van het tuchthuis werden klaargestoomd om in de maatschappij te kunnen terug keren. Als auteur wordt vermeld: Jan J. de Vennip, Schoolmeester in het H. Geesthuis, te Gouda.

Dit gedrukte werk Kort berecht vant Tucht-huys wordt bewaard in de Universiteitsbibliotheek Leiden onder signatuur 1208 B 19. De fotokopieën en scans van de tekst zijn afkomstig van een microfiche van het exemplaar in de Universiteitsbibliotheek Leiden (UB Leiden, signatuur 1308 B 19). We hopen in de toekomst een betere afdruk te kunnen maken.

Ook bij de Koninklijke Bibliotheek is een exemplaar aanwezig (504 A 32). De tekst is ook aanwezig in Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL) [A] (fol. D3v vzn. 179-186).

Hieronder staat transriptie en hertaling van het handschrift. Door te klikken op een kleine afbeelding wordt het volledige facsimile getoond.

1r

UBL.1308.B.19 01r

Kort berecht,
Vant
tvcht-hvys
tot onderwijs / vermaninghe ende
waerschouwinghe / van alle onbedochte
Joncheyt.

Mitsgaders / noch van meest elc Mensch
Tucht-huys, het welc gheleghen is in s'Menschen
Handel / Neringh / en Arbeyt / daer hem elc van Joncx op
in behoort te oeffenen / stichtich / ende
kluchtich om Lesen.

Noch een Esbatement-Speelken, mede tot onderwysin-
ghe van de Joncheyt. By een ghevoecht en op
Dicht ghestelt:
Door
Ian I. De Vennip,
School-meester int H.Geest-huys, Ter Goude.

Proverbia. 1. versus. 10.
Myn Sone wanneer u de boose Boeven locken.
Soo en volcht haer niet.

Buycht Den Riis Groen.

Tot Rotterdam,
By Gillis Pietersz. Opt Steygher/
inden Enghel. Anno / 1611.

Korte les
over het
tuchthuis
tot onderricht, vermaning en
waarschuwing van alle onnadenkende
jongeren.

En bovendien een les over het tuchthuis van Iedereen,
dat te vinden is
in het handelen, de nering en arbeid van de mens, waarin iedereen van jongs af aan
behoort te oefenen; een les die stichtelijk en
vermakelijk is om te lezen.

Met nog een korte klucht, tot onderricht
van de jeugd. Samengesteld en op
rijm gezet
door
Jan J. de Vennip,
schoolmeester in het Heilige Geesthuis te Gouda.

Spreuken 1 vers 10:
‘Mijn zoon, wanneer de zondaars u verleiden,
volg ze dan niet.’

Buig de jonge twijg.

In Rotterdam,
door Gillis Pietersz Opt Steiger
in De Engel. Anno 1611.