In het Streekarchief Midden-Holland bevindt zich een handgeschreven document van de hand van Arnoldus Westerhovius, rector van de Latijnse school in Gouda.

0200.651 1rBij de transcriptie en hertaling door de werkgroep Latijn van Gouda op Schrift ontdekten we dat het deel uitmaakte van een boekje dat zich bevindt in de bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam. Dit boekje bevat de Oratio van Isaac Couderc, leerling van de Latijnse school van Gouda. Deze redevoering over Bibliotheken heeft hij uitgesproken in de winter van 1718 in de toenmalige Waalse kerk. tegenwoordig de gasthuiskapel, bij zijn bevordering naar de universiteit, in onze terminologie: bij de diploma-uitreiking na het slagen voor het eindexamen. Bij elke promotie mochten enkele leerlingen zo’n oratio uitspreken, altijd in het Latijn.
Zo'n redevoering werd meestal geschreven door de rector of conrector van de school. De schrijver werd ervoor betaald en de familie liet de redevoering drukken om hem te kunnen uitdelen aan de aanwezigen bij de promotie, de fine fleur van Gouda.
Rector Arnoldus Westerhovius voegde een samenvatting toe waarin ruimte was voor lovende woorden aan het adres van de voortreffelijke leerling. Hiernaast staat de 1e pagina van het eerdergenoemde handschrift (Gouda, SAMH, Varia, 0200. 651).
Ook conrector Stippius voegde er enkele vriendelijke woorden aan toe.

Hieronder ziet u links de foto's van de Latijnse tekst uit het boekje van de Universiteit van Amsterdam. Aan de rechterkant staat de vertaling met de noten, gemaakt door de werkgroep Latijn.

Lezing over Bibliotheken door Couderc
1

Redevoering van Isaac Couderc over de ontstaansgeschiedenis van de bibliotheken in de oudheid en de verschillende wijzen van inrichting.

Uitgesproken in de Waalse kerk, ten tijde van het winterexamen in het jaar 1718. Onder auspiciën van deze vier edelachtbare heren van het bestuur van de Goudse school:
Gerard van Brandwijck[1], heer van Bleskensgraaf en Hoogeveen, Matthias de Grande[2], Bruno van der Dussen[3] en Damiaan van Abbesteech. Tijdens het rectoraat van Arnold Henricus Westerhovius[4].

Gouda, gedrukt bij J. en A. Endenburg, officieel erkende stadsdrukkers.

 

[1] Gerard van Brandwijk (1673-1725), lid van de Raad van State, lid van de Staten-Generaal
[2] Matthias de Grande (?-1728)
[3] Bruno van der Dussen (1660-1741), stadspensionaris, burgemeester van Gouda; was als diplomaat betrokken bij de vrede van Utrecht in 1713
[4] Arnold Henricus Westerhovius (Westfalen 1677-1738), hofprediker in het gevolg van landgraaf Philippus van Hessen Kassel. In 1711 rector van de Latijnse School in Gouda. Librijemeester