Rederijkersteksten

Wouter Verhee heeft rond 1609 een handschrift geschreven met verschillende rederijkersteksten, zoals tafelspelen, refreinen, rondelen en liedjes.

Over Wouter Verhee is weinig bekend. Hij is rond 1540 in Gouda geboren en trouwde in 1569 te Amsterdam met Elisabeth Pauw. Tien jaar later was hij daar schepen. Later zijn ze in Enkhuizen gaan wonen. Ze kregen acht kinderen. In Enkhuizen verijdelde hij een Spaanse inname van de stad. Daarbij raakte hij bevriend met zijn geestverwant Dirck Volkertsz Coornhert. Het overlijdensjaar van Wouter Verhee is niet bekend.

In zijn Goudse tijd was hij lid van de Goudse rederijkerskamer ‘De Goudsbloem’. Zijn zinspreuk was ‘Lijd en mijd’. Een groot aantal teksten in het handschrift moet uit deze periode stammen. Andere teksten zijn mogelijk niet van hem. Onderstaande tafelspelen zijn afkomstig uit het handschrift.

Het ‘Handschrift Verhee’ wordt bewaard in de Staats- und Universitätsbibliothek te Hamburg en heeft signatuur MS GERM 36. Het is een oblong handschrift (dus breder dan hoog) van in totaal 312 pagina’s, waarvan alleen pagina’s 1-101 en 131-252 beschreven zijn. De pagina’s 102-130 en 253-312 zijn blanco.

Literatuur:
P.C. Molhuysen en P.J. Blok (red.), Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 2. Leiden 1912, p. 1489-1490.
A.J. van der Aa, Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 20. Haarlem 1877, p. 421-422.

Tafelspel: de Letter en de Geest

1

Een tafelspel van de Letter ende geest

Ghy heeren van eeren met accoort vergaert
schept leucht maeckt vreucht in dese recoratie^[1]
U naem sonder blaem rechtevoort vermaert
myn Ionste doorconste biet u een salutatie
wilt ghij weten myn naems significatie
de letter exelent ben ick genomineert
ick bekant onder alle natie
geschickheyt geleertheyt wort door my gefondeert
In turckien in barberien wort ick geert
Tot napels nauarren ende oock in Aaffrycken
In paepians lant heb ick het volck geleert
In spaengen engelant ende oock vranckrycken
In indien babiloenien syn myn pracktycken
Tot venetgen Italien ben ick bekant
In portegael Cicilien myn doctrinen blycken
tsy oock int hebreusche ofte griecken lant
niemant en vint de geleertheyt elegant
dan door myn raet in swaden ofte polen
ick ben de leermeester ick open het verstant
In universiteyten ofte groote scholen
ende onder my leyt verborgen verholen
die Geest ende Waerheyt van Godts secreten
Ick stelle op die wech die onwetende dolen
door my wordense Godts kinderen geheten
Ick en weet geen Creatuere boven my geseten

^[1] [recoratie] lees [recordatie]

Een tafelspel van de Letter en de Geest

Gij heren van eer, eensgezind bijeen
Schept lucht en vreugd in dit vermaak,
Uw naam zonder blaam op dit moment beroemd
Mijn gunst door kunst biedt u een begroeting.
Wilt gij weten wat mijn naam betekent:
De voortreffelijke letter word ik genoemd.
Ik ben bekend in alle landen
Geschiktheid en geleerdheid zijn mijn fundamenten.
In Turkije en Barbarije word ik geëerd
Tot Napels, in Navarra en ook in Afrika,
In Pape Jansland heb ik het volk onderwezen
In Spanje, Engeland en ook Frankrijk
In India, Babylonië zijn mijn praktijken
Tot in Venetië in Italië ben ik bekend.
In Portugal en Sicilië blijken mijn leerstellingen
Evenals in het Hebreeuwse of Griekenland.
Niemand vindt de geleerdheid elegant
Dan door mijn raad in Zwaben of Polen.
Ik ben de leermeester, ik open het verstand
In universiteiten of hogescholen
En onder mij ligt verborgen, verholen
De geest en waarheid van Gods geheimen,
Ik help de onwetende dwalenden op weg.
Door mij worden zij nu Gods kinderen genoemd
Ik weet geen schepsel dat boven mij staat.

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 Tafelspel: Eerlijk leven en Zalig sterven

41

Een tafelspel van twe personen eerlick leuen ende salich steruen

Godt groet v heer Coninck in deser feesten
metalv familie die hier vergaert syt
edele onedele minst metten meesten
Godt groet v heer Coninck in deser feesten
Retoricka ons moeder verweckt myn geesten
dat const door const hier moet bewaert syn
geluck sonder druck moet by v ongespaert syn

salich steruen
Al ben ick wat lang myn eer moet bewaert syn
heer bouen al bie ick v een salutatie
T hert sonder smart laet vry onbeswaert
al ben ick wat lanck myn eer moet bewaert
alle swaermoedige moet nu bewaert syn
Schept vreucht maeckt geneucht met accordatie
al ben ick wat lang myn eer moet bewaert syn
heer Coninck bouen al bie ick v een salutatie
met v adventen in dese congregatie

Eerlick leuen
Wat hoor ick toch tot deser spatie
tot mynder blamase van desen bloet
seg my toch waer sydy op geuoet

Een tafelspel voor twee personen Eerlijk leven en Zalig sterven

God groet u, heer Koning, op dit feest
met al uw familie die hier bijeengekomen is:
edelen en niet-edelen, onaanzienlijken en aanzienlijken.
God groet u, heer Koning, op dit feest.
Retorica, onze moeder, verkwikt mijn geest,
zodat kunst hier met kunst samenkomt
en geluk zonder druk u onophoudelijk ten deel valt.

Zalig sterven
Al besta ik al wat lang mijn eer moet behouden worden.
Heer, bovenal groet ik u.
Het hart zonder smart maakt onbekommerd.
Al besta ik al wat lang mijn eer moet behouden worden.
Alle zwaarmoedigheid komt nu bij elkaar.
Schep vreugde, geniet met elkaar in harmonie.
Al besta ik al wat lang, mijn eer moet behouden worden.
Heer Koning, bovenal groet ik u
met uw komst in deze gemeenschap.

Eerlijk leven
Wat hoor ik nu?
U maakt mijn naam te schande!
Zeg mij toch, waar bent u grootgebracht?

42

43

44

45

46

salich steruen
O dat heeft oeyt aen die rechtuaerdige gebleecken
die op dit salich steruen hebben voordacht geweest
nochtans voor die werlt ouerlydt geacht geweest
als dronckaers sectmaecker off verleyders quaet
Off dieuen off ander beseten menschen desolaet
Als daer staet sapientia int vyfte beschreuen
Dat sy sullen haer eygen vonnis geuen
Die Godtlose met beuen int oordel voorooghen
Seggende synse dit die wy hebben belogen
veracht bespoogen met ontsinnicheyt groot
Die nu doch blincken met die rechtuaerdicheyt groot
Wy meenden haer leuen hadde geweest onneerlick
Maer haer eerlick steruen beschaemt ons deerlick
aenmerckt hoe heerlick datse Godt sal ontfaen
die nae sulck eerlick leuen staen
twelck plaen een salich steruen voerdelt
al ist dat die werelt somtyts qualick oordelt
blyft hier in gegordelt sulcks vruchten baert
in vrede vermaert sonder eenich twiste

Eerlick leuen
Nu hoor ick dat ick niet en wiste
myn eygen Concientie die reden tuicht
dat een eerlick leuen nae die Godtheyt gebuicht

Zalig sterven
O, dat heeft zich ooit aan de rechtvaardigen vertoond,
die op dit zalig sterven bedacht waren,
maar die bij hun overlijden voor de wereld bekend waren
als dronkaards, ketters, verleiders tot de zonde,
of als dieven, of andere desolate, bezeten mensen,
zoals in het vijfde hoofdstuk van het boek Wijsheid staat beschreven.
Zij roepen hun eigen vonnis over zich af,
de goddelozen sidderen met het oordeel voor ogen,
ze zullen zeggen, zijn zij degenen die wij hebben belogen.
veracht en bespuugd, in grote razernij,
maar die nu schitteren met grote rechtvaardigheid.
Wij dachten dat zij een oneerlijk leven hadden geleid,
maar hun eerlijk sterven beschaamt ons jammerlijk.
Zie eens hoe schitterend God zich over hen ontfermt.
over hen die een eerlijk leven zo dicht benaderden,
dat zij zeker met een zalig sterven beloond zullen worden.
Ook al oordeelt de wereld soms onrechtvaardig.
Hou hieraan vast, want dit baart vrucht
in vrede vermaard, zonder ruzie.

Eerlijk leven
Nu hoor ik iets wat ik niet wist,
mijn eigen geweten getuigt van de opvatting,
dat een eerlijk leven zich onderwerpt aan God.

47

48

49

salich steruen
Waer hebt ghy hem dan gegrabelt

Eerlick leuen
Ick heb hem gegrepen wter schriftueren
door lieffs sauueren die my daer toe dreeff
ende de edele retorica wiens const ick aencleeff
Heer Coninck dat ick geeff laet v syn acceptabile
Dit is myn present ghy honerable
nu sonder fabule den rechten datum leest
desen Coninck bout hiet Consumatum est
die een Coninck schoet van grooter waerden
Victorieuser Coninck en was noeyt op aerden
met sulcker waerden schoet hy op eenen middach
met eenen cruys booch daer desen bout op lach
Soo dat van den slach de helle schuerde
Desen Coninck verlenen die dit gebuerden
Was Christus gebenedyt die met Godts geest verselt was
Schoot den papegay off die door Adam opgestelt was
die vyffduisent iaer gestaen hadt off meer
doen hy sprack aenden cruijs met woorden teer
Tis al volbracht eer hy gaff die Geeste
brack hy thooft vant serpent dat fenynde beeste
Waer onder die mensheyt meeste door die sonde lach geuangen

Zalig sterven
Waar hebt u deze dan vandaan gehaald?

Eerlijk leven
Ik heb deze uit de Heilige Schrift tot me genomen.
Door liefdevol en aandachtig tot mij nemen, de Schrift die mij daartoe bracht.
En door de edele retorica waaraan ik gehecht ben.
Heer Koning, laat wat ik u geef voor u aanvaardbaar zijn.
Dit is mijn geschenk aan u, edelachtbare.
Lees nu zonder verzinsels de juiste betekenis,
weet dat deze koningspijl ‘het is volbracht’ betekent.
Deze werd door een voortreffelijke koning afgeschoten.
(Een meer triomferende Koning was er nooit eerder op aarde)
In deze hoedanigheid schoot hij op een middag met een kruisboog waar deze pijl op lag, zodanig dat door de impact de hel openscheurde.
Deze verheven Koning, die dit ten deel viel,
was Christus, die van Gods geest vervuld was.
Jezus schoot de ‘papegaai’ die door Adam opgericht was
(en die vijfduizend jaar of langer gestaan had),
toen hij aan het kruis met zwakke stem sprak,
voordat hij de geest gaf ‘het is volbracht’
Hij brak daarmee de kop van de slang, dat kwaadaardige beest,
waaronder de mensheid vooral in zonde was gevangen.

50

Dese Coninck heeft alleen die comissie ontfangen
Voldaen naet verlangen die satisfactie
niemant dan dit lam mocht salueren die axtie
Dit was een Coninck nae Godts behagen
die syn leuen tot een voorschrift heeft eerlick gedragen
Syn schepter en sal nimmermeer worden gebroocken
als door de propheten dick is gesproocken
De waerheyt heeft hy ontloocken
die wech is hy alleenlick
om intleuen te wyssen ons menschen gemeenlick
als een exemplaer alleenlick om[?] op te rusten
dat wy ons vleys sullen cruysen met lusten
en door hem victorioes verwinnen met vlyt
dat serpentelick saet dat ons mede versenen byt
Wy geuoelen dat stryt in ons leden verspreyt
dusdanige syn priesters inder euicheyt
die Godts ryck is bereyt met syn[en?] Glorie versaemt
dese worden te recht tempel Godts genaemt
Onbesmet ongeblaemt tot sioen[?] bekent syn
dit syn die plantingen die daer geplant syn
dat den heyligen berch vry sonder geschille
volgen dat lammeken waer dat het heenen wille

Alleen deze Koning heeft deze opdracht ontvangen
en volbracht. Na het verlangen komt de voldoening.
Niemand anders dan dit Lam kon deze handeling verrichten.
Dit was een Koning naar Gods behagen,
die zijn leven volgens de goddelijke leer eervol heeft gedragen.
Zijn scepter zal nooit meer gebroken worden,
zoals dikwijls door de profeten verkondigd is.
Hij heeft de waarheid geopenbaard.
Hij alleen is de weg
om in het algemeen aan ons mensen in het leven erop te wijzen
dat het alleen als een toonbeeld is om ons te wapenen
zodat wij ons met onze degens tegen onze vleselijke lusten te weer kunnen stellen
en dankzij Hem triomfantelijk
dat duivelse zaad, dat ons in de hielen bijt, zullen overwinnen.
Wij voelen dat de strijd zich in onze ledematen verspreidt.
Op zo’n manier zijn de priesters, die Gods koninkrijk door de eeuwen
heen hebben voorbereid, met zijn glorie verbonden.
Zij worden terecht de tempel Gods genoemd.
Onbezoedeld en onberispelijk staan zij tot in Sion bekend.
Dit zijn de zaailingen die daar geplant zijn,
opdat de Heilige Berg vrij van geschillen
het Lam kan volgen waarheen het wil.

51

52

53

Al die verloren syn vande Godtlicke stam
Van begin doe de werelt haer oorspronck nam
Want door Abel heeft het lam wt rechter minnen
dees croon verworuen tot synen gewinne
en in alle gelouige tot noch toe perfeckt
dit is die croon daer Paulus aff spreeckt
Synen loop hy vertreckt met synen strydt te syne
Seggende victories den croon is myne
Hem beromende des lams dat die gerechticheyt was
Dit is de Croon daer ick aff las
dat die oprechte Coningen hebben gewonnen
Comende vanden opganck der sonnen
en syn door haeren arbeyt in rusten gegaen
nae dese croon hebben naerstelick [doorhaling] gestaen
die geteyckende des heeren uyt allen geslachten
In wie geen valscheyt en was by dage by nachte
Maer gecocht vander aerden doort lammeken uet
die noeyt syn geweest met vrouwen besmet
maer naer Godts beelt getransfigureert
met desen Croon syn oock gecongoneert
die 24 ouders met witte gecleet
die daer worpen haer croonen willich beneet
voorden stoel breet des heylighen saboth
alleen prysende den almogenden Godt

Allen die van de Goddelijke stam verdwaald zijn,
vanaf het begin toen de wereld geschapen werd.
Want door Abel heeft het Lam uit oprechte liefde
deze kroon verworven tot zijn voordeel
en voor alle gelovigen is Hij tot nu toe volmaakt.
Dit is de kroon waarover Paulus spreekt,
Zijn weg, die Hij met zijn strijd gegaan is en
terwijl Hij de overwinning uitriep: ‘de kroon is van mij’.
Hij werd geprezen door het Lam, dat de gerechtigheid was.
Dit is de kroon waarover ik las,
die de oprechte koningen hebben verkregen.
Vanaf zonsopgang
hebben ze gewerkt tot ze ter ruste gingen.
Voor deze kroon hebben Gods getekenden
uit alle geslachten met volle inzet standgehouden.
Hij die dag en nacht zonder slechtheid was,
maar vrijgemaakt van de aarde door het doorvoede lammeke,
die zich nooit met vrouwen heeft ingelaten,
maar naar Gods beeld verheerlijkt is.
Deze kroon hebben ook de 24 in het wit
geklede ouderlingen verkregen,
die gewillig hun kronen toen voor de troon van de heilige Saboth
op de grond wierpen. Dit was de troon die bereid was voor de heilige Saboth.
Dit deden zij terwijl ze eenstemmig de almachtige God prezen.

54

55

56 Tafelspel: Twee bedelaars

Achtergronden bij het tafelspel Twee bedelaars

Bedelaars te midden van steeds meer rijkdom
Rond 1600 beleefden de Nederlanden een tijdperk van ongekende economische bloei en groei. Er waren veel welvarende handelaren en ambachtslieden, maar hun aantal werd verre overtroffen door de grote massa armen. Omdat zij geen werk konden vinden, vormde bedelen de enige uitweg. De stadsbesturen probeerden de bedelarij aan banden te leggen met strenge voorschriften en straffen. Zelfs het geven van een aalmoes op een andere plek dan was voorgeschreven, was strafbaar.
De bedelaars hadden in de stad een bedelbriefje nodig om te mogen bedelen. Om zo’n ‘officieel erkende bedelaar’ te kunnen herkennen, kreeg hij van de lokale overheid vaak een koperen borstplaat, die hij tijdens het bedelen moest dragen. Er moet overigens een onderscheid gemaakt worden tussen bedelaars en landlopers. Bedelaars vindt men in de stad, landlopers trekken van stad naar stad of zelfs door andere landen. In dit stuk gaat het dus eigenlijk om deze tweede categorie.

Luilekkerland
Dit tafelspel, oorspronkelijk dus bedoeld voor een opvoering bij een feestmaal gaat over twee bedelaars die tegen elkaar opbieden over hoe je het beste eten kunt lospeuteren. Het begint met een gesprek tussen de twee. Zij vragen elkaar waar ze vandaan komen. De ene vertelt dat hij in Italië was waar de huizen met warme pannenkoeken bedekt waren. De andere is net in Rome geweest. Beiden hebben in allerlei gasthuizen vertoefd. Gezien het uiterlijk van onze bedelaars, moet u maar niet nadenken over hoe men in deze gasthuizen met de hygiëne omging.
Dat ze Italië noemen past in de traditie van de zogeheten leugenliteratuur van de zestiende en zeventiende eeuw. Italië stond daarin synoniem met Luilekkerland. Het was gebruikelijk een beeld te schetsen van een overweldigende overvloed die er zeker niet was voor de gewone mens.

Klucht, confrontatie en een verrassing
Na een relaas over hun bedeltochten en bedriegerijen gaan ze bedelen bij de aan tafel zittende gasten. Daar doet één van hen of hij lam is, de andere dat hij blind is. Zij begroeten de gasten, klagen over hun toestand, vragen om een aalmoes, wat drinken en om vis of vlees. Terwijl ze de draak steken met rijke mensen, zullen zij zelf het gezelschap ook een geschenk geven. Wat dat is, gaat u meemaken.
Geheel in de geest van de Rederijkers volgt het slotwoord waarin betoogd wordt dat alle kolder eigenlijk wel serieus bedoeld is. Het belangrijkste was dat er een kunstwerkje werd voorgedragen.

Dat bedelaars vaak vertoefden bij feestmaaltijden, toont dit schilderij van een Boerenbruiloft van Pieter van der Borcht uit 1560. Soep wordt uitgedeeld aan bedelaars aan een tafel op de achtergrond, terwijl in het midden de bruid van haar gasten cadeaus krijgt.

Boerenbruiloft – Pieter van der Borcht

77

Taeffelspel van twee bedelaers

Eerste
Wat ramp, gans cramp! hoe steeckt my die blaer!
Mijn dunckt voorwaer, ick sou schier sweeten;
Immers en doent mijn cleydren niet want sy sijn niet swaer!
Wat ramp, gans cramp! hoe steeckt my die blaer!
Hola, hou! hoe dus? Wie bijt my daer?
’t Is een van ’t geselschap die van haer meester eeten.
Wat ramp, gans cramp! hoe steeckt my die blaer!
Mijn dunckt voorwaer, ick sou schier sweeten.

D’ander
Gans plaech! mijn maech is heel gespleeten,
Mijn buyck is sluyck, mijn wangen verhangen,
Mijn beenen vercleenen, ‘k en kan’s vergeten.
Gans plaech! mijn maech is heel gespleeten,
Mijn dermen die kermen, ’t is niet om weten,
Hoe sy grayen en crayen, naer eeten verlangen;
Gans plaech! mijn maech is heel gespleeten,
Mijn buyck is sluyck, mijn wangen verhangen.
Sy meenen heel, dat mijn keel is gehangen,
Om datse niet ontfangen haer proven even dick.

Tafelspel van twee bedelaars

De eerste
Potverdrie, wat een ramp, wat doet die blaar zeer!
Werkelijk waar, ik zou er bijna van gaan zweten!
Dat komt vast niet door mijn kleren, want die zijn niet zwaar.
Potverdrie, wat een ramp, wat doet die blaar zeer!
Wacht even! Wat nu weer? Wie bijt me daar?
Eentje van die lui, die van hun meester eten.
Potverdrie, wat een ramp, wat doet die blaar zeer!
En moet je kijken, ik loop bijna te zweten!

De tweede
Doffe ellende, stekende maagpijn!
Mijn buik is hol en mijn wangen hangen erbij!
Mijn benen verslappen, ik blijf maar malen.
Doffe ellende, stekende maagpijn!
Mijn darmen gaan tekeer, je wilt niet weten
hoe ze rommelen, kermen en snakken naar eten.
Doffe ellende, stekende maagpijn!
Mijn buik is hol en mijn wangen hangen erbij!
Ze denken zeker dat mijn keel is dichtgeknepen
omdat ze al heel lang geen maaltijd hebben ontvangen.

78

79

80

81

82

83

84

85

86

87

88

89

90

91

Eerste
Die nimmermeer het licht des Hemels en mach sien,
Och, goede liên, wat lijt hy al smarte!

Ander
Ey, siet doch mijn, o devote herten!
Die lijf noch lit tot sijnen wil en heeft,
Peynst, in wat armoede hy altoos sneeft,
Immers siet ghy dit claer aen ons tween!

Eerste
Och, had ick mijn gesicht!

Ander
En ick mijn gesonde leên!
Men duerst ons, certeen, dus niet voên.

Eerste
Och, wy plagen soo gaerne wat te doen,
Al moeten wy nu verhoên als een onwaert gast.

Ander
Och, vrienden, ’t is voor ons al sulcken last,
Dat wy moeten gaen, met beschaemde wangen,
Van duer tot duer, om alemis t’ ontfangen,
Om onse hongerigen buyck daermede te versaen.

Eerste
Vrienden, ghy siet wel, dat wy ’t niet veel hebben gedaen;
Wy en connen daer niet mede ommegaen, als sommige plegen.

Ander
Als wy slechs een weynich hebben gecregen,
Soo laeten wy ons te degen wel genoegen.

Eerste
Och, wy souden ons soo noô tot bedelen voegen,
Mochten wy ons selven slechs behelpen!

De eerste
Die daar zal nooit meer het licht van de hemel zien.
O lieve mensen, wat moet hij toch lijden!

De tweede
Ach, kijk mij, o vrome zielen,
die noch over lijf, noch over leden kan beschikken!
Denk u eens in in wat voor een armoede hij altijd leeft,
want dit ziet u duidelijk aan ons allebei.

De eerste
Och, kon ik maar zien!

De tweede
En had ik maar gezonde ledematen!
Dan hoefde men ons vast niet te onderhouden.

De eerste
Och, we zouden zo graag iets anders doen,
dan als een verschoppeling door het leven te gaan.

De tweede
Och vrienden, het is voor ons zo’n erge last
dat wij moeten rondgaan met het schaamrood op de kaken,
van deur tot deur om een aalmoes te ontvangen
om onze hongerige buik daarmee te stillen.

De eerste
Vrienden, u ziet wel, dat wij dit niet vaak hebben gedaan.
Wij konden er niet, zoals sommigen, mee omgaan.

De tweede
Als wij maar een weinig hebben gekregen,
dan nemen wij daar zeker genoegen mee.

De eerste
Och, wij zouden nooit het bedelen nodig hebben gehad
als we onszelf konden onderhouden.

92

93

94

95

96

Eerste
Ende die Lombertsche bijten schier eens soo stijff;
Maer haer bedrijff is by dese niet uyt te paerten.

Ander
Dan heb ick noch van die Engelsche met lange staerten,
Men souse stellen in caerten, omdat se bijten soo eêl.

Eerste
Ick hebse oock die swert sijn, root, en geel,
En oock vry veel; waenen die comen heb ick noeit vertooft.

Ander
Dat sal ick u seggen: die comen van ’t hooft;
Ick heb ’t selfs beprooft als dat was vol sweeren,
En als men dat clout, vallen se op de cleêren
Ende vermeeren terstont als stoff.

Eerste
Maar die sijn nergentnae soo dick, soo groot, soo groff,
Als dees sijn; nu scheyt er off, doet mijn onthiet,
En geeft se dese Heeren voor een present; siet,
Hadden wy iet anders, wy gaeven ’t haer met vliet.

Ander
Mijn Heeren, setse maer een nacht of twee in u habijt,
Sy sullen in corten tijt soo vermeeren en groeyen,
Dat ghy sult sitten schurcken en roeyen,
Dat ghy niet en sult weten, waer ghy u lijff sult laten.

Eerste
Wy schenken se u uyt lieffde en caritaten,
Dus wilt se aenvaeten en naerstich oppasschen.

De eerste
En dan die uit Lombardije, die bijten bijna twee keer zo hard,
maar hun gedrag is hier niet te beschrijven.

De tweede
Dan heb ik nog van die Engelse met lange staarten,
je zou ze kunnen uittekenen, omdat ze zo beschaafd bijten.

De eerste
Ik heb ze ook die zwart, rood en geel zijn,
en veel ook! Waar die vandaan komen daar heb ik nooit vertoefd.

De tweede
Ik zal je vertellen, die komen van je hoofd vandaan.
Ik heb het zelf meegemaakt toen mijn hoofd vol zweren zat.
En als je dan krabt, vallen ze op je kleren
en het worden er steeds meer, het lijkt wel stof.

De eerste
Maar die zijn bij lange na niet zo dik, zo groot, zo grof
als deze; stop er nu mee, doe wat ik zeg
en geef ze deze heren cadeau; kijk,
als we iets anders hadden, zouden we dat graag geven.

De tweede
Mijne heren, stop ze maar een nacht of twee in uw kleding.
Ze zullen in korte tijd groeien en zich vermenigvuldigen
zodat u gaat krabben en schurken,
zo erg dat u niet zult weten waar u het zoeken moet.

De eerste
We schenken ze u uit liefde,
ik hoop dat u ze aanneemt en goed voor ze zorgt.

Rederijkersteksten

Tafelspel: de Letter en de Geest

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

Tafelspel: Eerlijk leven en Zalig sterven

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

Tafelspel: Twee bedelaars

77

78

79

80

81

82

83

84

85

86

87

88

89

90

91

92

93

94

95

96

97