Vermeldingen
Een onderdeel van de beschrijvingen van Gouda die deel uitmaken van een groter geheel vormen de Atlassen. Gewoonlijk staat er naast een kaart van Gouda ook een stadsbeschrijving in zo'n atlas.
Er zijn ook boeken met alleen stedenbeschrijvingen, waaronder Gouda. Dit kan zijn omdat de auteur een regio wil beschrijven of om andere redenen Gouda wil vermelden in zijn boek. We zullen deze kortere beschrijvingen in de toekomst zoveel mogelijk op gaan nemen. We beginnen met bronnen die we in het Streekarchief Midden-Holland vonden.
Lodovico Guicciardini
In 1567 schreef de Italiaanse koopman, humanist en historicus Lodovico Guicciardini als eerste buitenlander over de Lage Landen en over Gouda.
Braun en Hogenberg
De Civitates orbis terrarum van Georg Braun en Frans Hogenberg bestaat uit zes delen. Model voor deze atlas stond het Theatrum Orbis Terrarum van Abraham Ortelius (1e editie Antwerpen 1570).
Hadrianus Junius
Het boek Batavia van Hadrianus Junius, Adriaen de Jonghe, werd postuum uitgegeven in het jaar 1588. De schrijver overleed op 16 juni 1575 in Middelburg.
Atlas van Boxhorn
Marcus Zuerius Boxhorn (1612-1653) is geboren in Bergen-op-Zoom. Op 5-jarige leeftijd verloor hij zijn vader, waarna hij met zijn moeder in Breda ging wonen.
Atlas van Blaeu
De Goudse Librije kwam in 1652 in het bezit van een Atlas van de Amsterdamse drukker Joan Blaeu, met daarin ook een uitgebreide beschrijving van Gouda.