[^[1]] Alsoo bijde dagelijcxe experientie bevonden
wort dat die kosten ende moeijten sedert ettelijcke
Jaren herwaarts, aende Generaal school jegen-
woordigh alhier gedaan, egeensints te vergeefs
maar vele Jongmans zoo burger als uijt
andere Steden kinderen tot oirbaar ende proffijt
geweest zijn. Isset dat wij scholasters om
alle goede regarde ende toesicht totte voorzeide
schoole te dragen wettelijck geauthoriseert sijnde
ons Jegens Godt Almachtigh van wien alle
goede voorspoet Zijn oorspronck heeft, souden
achten weijnich danckbaar te Zijn, wanneer wij
niet voortaan alle deligentie ende naarstigheit
aenkeerden om die voorzeide onse schoole, hebbende
altans noch soo goeden voortganck, als eenige
inde omliggende Steden, aen te houden ende
alle obstaculen die deselvige ofte jegenwoordigh
ofte oock in toecomende eenighsints soude
mogen verhinderen, zoo veel ons doenlijck waar te
verhoeden ende gevallen zijnde wegh te nemen,
hebben uijt oorsake van desen ernstelijck opte
sake bij ons geleth ende bevonden zijnde
dat niet altoos ofte qualijcken eenigh rege-
ment sonder ordre daar op gemaackt te zijn
geduijrigh ofte bestendigh is dese hier naar-
volgende poincten ende articulen geconcipieert
ende hier schriftelijck eenen ydere Meester inde voorzeide
onse schoole jegenwoordigh ofte hiernamaals
docerende om bij hem totten oirbaar vandien onder-
houden te worden voor oogen gestelt.

Enden eersten dat een ygelijck Meester voor de uijre
in Zijn Classe Zal Zijn ofte de uijre slaande
recht van huijs ofte ter plaatsen daar hij
dan is, naar de school Zal gaan, namelijck den
werckendage te sevene ende des Sondaaghs ten

^[1] [Generale
ordre ofte
reglement op
de Latijnse
scholen] in de marge

hertaling

achten tsomers ende swinters naar advenant
des tijts

Item Donderdaaghs na den middage van eene
tot naar tween ende Sonnendaghs t heele jaar
deur tot half drien jnde schoole te blijven
behalven dat die gene die int laatste Loco
doceert niet gehouden en sal sijn op dese
dagen na de middagh te Comen maar jnde
plaatze van desen op andere dagen voor
ende na de middage een halve uijre voor die
ordinaris is hem present te laten vinden
ten eijnde de kinderen stilder ende maniere-
lijcker mogen vergaderen

Item datter geen boecken bij den ondermeesters
gedoceert en zullen worden dan met advijs
vande scholasters ofte den rector

Dat den kinderen alle maanden heur voor-
schriften verandert ende vernieut zullen worden
metten datum des daaghs daar zij op geschreven
Zijn daar bij gestelt

Item dat een yder Meester int opseggen den
kinderen hem laten hooren zal ende deselvige
soo wanneer Zij in heuren lessen missen
mochten onderrechten , sonder op die tijt
ofte oock voor ofte oock naar eenigsints te
Zitten slaapen ofte yet te lesen niet strec-
kende tot oirbaar vande kinderen, maar
tot eijgen behagen.

Item de kinderen (Zoo veel doenlijck is) te
houden datse heur boecken bewaren, ende pennen,
papier ende jnct hebben die goet Zijn.

Item alsser yemant uijt de schoole blijft
dat elck Mr. in Zijn Loco gehouden Zal
zijn daar naar te laten vragen. ende schuldigh
bevonden naar gelegentheijt der saken straffen

hertaling

Item sal oock elck Meester alle de geene die
hij leert alle Maanden heur Vader onse, Ge-
loove, Thiengeboden, Tafel, avonts ende morgens
Gebeden afvragen, ende daar toe houden dat se de
selvige t zij van heur Ouders ofte inde schoole
geleert hebbende niet en vergeten

Item wanneer dat eenige vande descipulen door haar
hartneckigheijt haren Meester niet en wilden obedieren
ende eenige peijne ofte straffe onderwerpen zijn
dan in sulcken cas deselvige Meester tot hulpe zal
nemen den rector ende andere Zijne mede hulpers
ende alsoo met gelijckerhant alsulcke rebellie
ende ongehoorsaamheijt tegen staan ende straffen

Item wanneer de kinderen achter gaan sullen de
Meesters elcks de Zijne schicken (soo haast het
mogelijck is) wederom jnde schoole te doen
comen ten eijnde zij t selvige deurt spelen
niet en vergeten

Van gelijck mede ten elf uijren ende t savonts int
uijtgaan Zullen de Meesters gehouden Zijn neerstigh
opsicht te nemen dat niemant vanden heuren
opt kerckhof ofte daar ontrent eenige broot-
dronckenschap ofte andere onbehoorlijckheijt
en usere maar recht naar Zijn woonplaats
make te Gaan wie sulcx manierlijck Studen-
ten toebetaamt

Item datter alle halve ofte heele Jaren eenige
in een hooger Locum sullen opclimmen dwelck op
dat tot meerder proffijt vande selvige opclim-
mende kinderen soude mogen geschieden ende dat
ze niet eer haar plaatse en veranderen als Zij
daar toe bequaam Zijn sullense ter presen-
tie van de scholasters indien Zij lieens daar
toe eenigssints sullen mogen vaceren onpartij-
delijck geexamineert ende beproeft worden

hertaling

Item dat niemant vande Mrs. inde Generaal
school Latijn gedoceert hebbende ende van
Zijn officie verlaten ofte t selvige bij hem
opgeleijt zijnde geoorloft Zal Zijn nader-
hant hem tot eenige prijmier school opte
rechten ofte te begeven, ten waar hem
t selfde bij de Burgermeesters met advijs vande
schoolasters toegelaten ware alsoomen dage-
lijcx bevint de veelheijt vande schoolen
de Meesters ende kinderen schadelijcken te zijn

Item offet gebeurde dat tusschen eenige vande
Meesters ende ouders vande kinderen bij heur
leerende hier ofte daarom eenige twist
ofte geschil mochte rijsen dat alsdan om
lange proces, costen ende moeijten te schouwen
de sake tot arbitragie vande scholasters
gestelt ende bij heur lieens smalijcken
gedecideert Zal worden

Ende alsoo het ons niet gelegen en is t’elcken
dage ons present jinde school te laten
vinden jsset dat wij den rector jnder tijt
expresselijck demanderen volle macht ende admis-
sie geven alles daar eenige mangel
ofte Gebreecken mochten vallen deselvige
redresseren ende naar Zijne goetduncken ende
ordonnantie tot goede verbeteringh ende
geregeltheijt te brengen. Oock dat bij
hem wanneer d’ondermeesters den kinderen niet
profijtelijck genoech en waren den selvigen sonder ons
daar van eenige advertissement ofte
waarschouwinge te doen heuren dienst sal
mogen gerenuncieert ende opgeseijt worden
ende wederom andere in heure plaatse
aengenoomen Behoudelijck dat hij int aenne-
men eerst gehoort sal hebben ons advijs

hertaling

[^[1]] Item dat wanneer yet aende school ofte
huijsinge vandien nootelijk te timmeren ofte oock
te verstellen valt, dat alles de bode vande
schoolasters inder tijt gehouden zal zijn die
vande fabrijck aente spreecken ende van wegen
Zijn Meesters te versoecken aentimmeringe ofte
reparatie

De schoolasters ondergesecht gehoort hebbende
seer goede getuijgenis vanden persoon van
Andreas Bourier hebben hem in haren jegen-
woordigheijt met overstaan van den rector
geexamineert ende doen examineren ende wel
bequaam bevindende tot den schooldienst
met hem gecontracteert om den schooldienst
in het tweede school te betreden op ma-
niere ende Conditien als volcht

Dat he hem onder den rector in alle gehoor-
saemheijt met denselve ende alle andere Zijne
medemeesters in vreede ende eenigheijt Zal
dragen

Dat hij de school ende kinderen naar sulcke
wetten als hem Zijn voorgelesen ende voor
desen inden Jare 1593 vande heren scholasters
met overstaan vande Edele Borgemeesters Zijn
gemaackt, ofte alsnoch namaals bij de heeren
scholasters inder tijt tot meeste voordeel
vande school ende kinderen sullen gemaackt worden
sal regieren sonder bij hem selven hierinne
eenige veranderingh te maken

^[1] Contract met
Andreas Burier
aengegaan als
schoolmeester
inde ij^e schole] in de marge

hertaling

Dat hij oock desen Zijnen dienst om geen-
derleij oorsaken betere ofte slechtere Condi-
tien, die hem soude mogen vervallen Zal mogen
verlaten ofte soecken te verlaten binnen den tijt
van vier Jaren die hij hem aen Zijne Zijde
vastelijck aen de schoole verbonden heeft
met belofte van ondertusschen na geen
andere Conditien uijt te Zien, ofte te doen
uijtsien, hoewel de scholasters aen hem
niet verbonden Zullen Zijn langer alst haar
believen Zal, ende Zij hem totten vorigen dienst
bequaam ende nuttigh sullen bevinden,

Dat hij voor Zijnen dienst tot een stipendie
Jaarlijcx genieten ende trecken Zal desomme
van twee hondert gulden net te betalen van
vierendeel jaar tot vierendeel jaar daarinne gerekent
vijf ende twintigh gulden voor huijs huijr die hij minder
zal trecken als hij het huijs dat nu bij de
scholasters verhuijrt wort Zal willen selfs
bewoonen twelck hij te sijner gelegentheijt
voor de somme voren verhaalt zal mogen aenslaan
mits hij ’t zal gehouden Zijn een half jaar ofte
daar ontrent te vooren de scholasters aen
te seggen, op dat Zij de lieden int voorzeide
huijs wonende intijts de huijre op mogen seggen
Alle het welcke hij heeft aengenomen ende als
Jonghman met eeren belooft getrouwelijck na
te comen, ende hem voort alsoo in Zijnen geheelen
dienst te quijten ende te dragen, als een
vroom ende Getrouw Meester schuldigh Is
ende behoort te doen Actum binnen der Stede
schoole den jj februarij anno 1607 ten welcken
dage Zijnen dienst is gegaan is ende tot
berestinge van desen onderteijckent van
hem ende scholasters als volght. Andreas
Burier, A. Claessoon van goutswaart, D.H. Herberts
Dirckssen Lonck, A. Dircxe Bouckenburgh
1607

hertaling

Op huijden desen xiv Julij 1607 soo hebben
[^[1]] wij ondergeschreven scholasters deur vorigen last
ende bevel vande heeren Burgermeesters deser Stede
Gouda aengenomen tot rector den eersamen Wil-
lem Traudenius, omme (inde plaats van Zijnen
overleden broeder Dirck Traudenius Zaliger) de
kinderen ende Jonckheijt te Instrueren naar Zijne
beste wetenschap ende deselve te leeren met
alle naarstigheijt sulcx een goet rector schuldigh
is ende behoort te doen, ende dat voor alsulcke
gagie ende proffijten als Zijnen voornoemde overleden
broeder daar van gehadt ende genoten heeft
geenen vandien uijtgesondert ende alsoo den voornoemde
Willem Traudenius sich was beclagende over de sobre
Gagie ende dat hij hem selven daar qualycken
als een eerlijck rector toebestaat op zal connen
behelpen ende huijshouden, heeft niettemin om
de liefde vande Stadt vander Goude, Item
om de plaatse sijns overleden vaders mits-
gaders Zijnen voornoemde broeder Zaliger te vervullen
geensints willen naarlaten denselven staat ofte
ampt t’aenvaarden op goede hoope ende vast
vertrouwen dat de Edele heeren Magistraten deser
Stede soo wanneer zijlieden sullen aengemerckt
hebben onse naarstigheijt ende Giligentie de-
selve Gagie sullen verbeteren waar toe wij
scholasters belooft hebben ende belooven mits
desen opte Conditien voren verhaalt niet naar
en Zullen laten omme hem daar toe soo veel
doenlijck is alle behulp ende assistentie te doen
overmits wij luijden mede wel connen verstaan
ende bemercken dat de jaarlijcxe gagie sober
genoegh is om eerlijck te leven ende huijs te
Connen houden ende oock vanden voornoemde Traude-
nius verstaan hoe dat desselfs Zijne Gagie
jegenwoordigh meerder ende beter is, ende Zal

^[1] [Contract met
Willem Traudenius
als rector] in de marge

hertaling

dese aenneminge Zijnen aenvanck hebben ende
jnne gaan op ten eersten Augustij deses
Jegenwoordigen jaars 1607 ende de betalinge
daar van gedaan werden alle vierendeelen
Jaars vervolgens ende pro rato des tijts
ende belooft den voornoemde Traudenius oock
niet subitelijck te vertrecken noch hem te
transporteren op andere plaatsen ten Zij
om merckelijck oorsaken ofte jmmers de
scholasters jnder tijt mitsgaders de heeren
Burgermeesters daar van te voorens af te
verwittigen op dat zijlieden in sulcken gevallen
hem wederom souden mogen versien van een
ander goet ende bequaam persoon tot rector
alsoo Zij niet lievers en sagen dan dat
de selve schoole, wederom Zoude mogen
comen in alsulcken staat ende renommee
alsse hier voormaals ende ten tijden van sijnen
Zaligen Vader Meester Pouwels Traudenius
(ende meerder jndient mogelijck waar) geweest
is, ende Zijn dese Conditien alsoo gemaackt
ten well believen opt behagen ende approbatie
vande heeren Burgermeesters T oirconde der
waarheijt soo Zijn hier van gemaackt twee
alleens Luijdende Contracten ende bij de scho-
lasters metten voornoemde Willem Traudenius
geonderteijckent ten dage voorzeide A. Claassoon
van Goudtswaart, 1607, D.H. Herberts Dircks
Loncq, Gulielmus Traudenius.

De Burgermeesters der Stede vander Goude
de voorgaande Contracte gesien, ende de Monde-
linge verclaringe van Adriaen Claasz Goudswaart,
Dirck Harmensz herbertsz, ende Jacob Dircxe
Loncq scholasters gehoort hebben de voorzeide
Contracte geadvojeert ende geapprobeert gelijk
zij die advoyeren ende approberen mits dezen
Actum de xvij^e Julij anno xvj^c seven bij de
vier Burgermeesters       Johannes Floris de Jager

hertaling

[^[1]] Op approbatie vande Eersame Heeren Bor-
gemeesters hebben schoolasters onderschreven gecontracteert
met de persoon van Martino Nicolay Bockenbergio
mede onderschreven omme inde plaats van Meester Jasparo
den dienst vande Laeghste Latijnsche schoole te
betreden op Maniere ende Conditien als volcht

Dat hij hem onder den rector in alle behoorlijck geboogh-
saamheijt ende met denselven ende alle andere sijne mede
Meesters in alle vrede ende eenigheijt Zal dragen

Dat hij de school ende kinderen op sulcke uijren ende
naar sulcke wetten ende ordre als voor desen gestelt
Zijn ofte noch tot meeste voordeel vande jeught
bij scholasters jnder tijt sullen mogen gestelt
worden, Zal hebben te regieren ende waar te nemen
sonder bij hem selven op eenigerleij Maniere
hierinne eenige veranderingh te soucken ofte in
te voeren.

Dat hij oock des Sondaaghs sijn behoorlijk tijt jnde
schoole waar te nemen ende voort beneffens
den rector ende d’andere Meesters met de kinderen
jnde kerck te gaan Zal verplicht Zijn

Dat hij desen Zijnen dienst om geenderleije oorsaken
betere ofte slechtere conditien , die hem souden
mogen voorvallen zal mogen verlaten binnen den tijt
van drie Jaren dewelcke hij hem vast aen Zijne
Zijde verbonden heeft aende schoole hoewel de
scholasters aen hare Zijde niet langer aen
hem sullen verbonden Zijn alst hen believen Zall
ende zij Zijn persoon ende dienst de schoole nuttigh
sullen bevinden behoudelijck dat Martinus voort
expireren vanden geheelen tijt gehouden Zal zijn
drie maanden te vooren van Continuatie, ofte
vertrecken haar aen te spreecken ende te waar-
schouwen

^[1] [Contract
met Martinus
Bockenbergh als
schoolmeester inde
laagste schole] in de marge

hertaling

Dat hij voor Zijnen dienst inde schoole
tot een stipendie Jaarlijcx genieten zal de
somme van hondert ende vijftigh Carolus Gulden
t’ elcken vierendeel Jare een Gerecht
vierepaerde te betalen behalven het salaris
dat hij vanden rector besonder genieten zal
voor domistique diensten ende tusschen
tijdische repetitien soo des morgens als des
Avonts met des rectors kost kinderen vanden
eerste schoole te houden: daar toe hij
hem oock bij desen voor ende aende scholas-
ters te verbinden, verstaan ende gehouden
wort
Alle twelcke hij heeft aengenomen ende als
Jonghman met eeren belooft getrouwelijck
na te Comen, ende hem voort alsoo in Zijnen
geheelen dienst te quijten ende te dragen
als een vroom ende Getrouw Meester schul-
digh is
Ende Zal desen sijnen dienst jngaan j^e no-
vembris anno 1615 ende expireren tenselven
dage anno 1618
Actum den 16^e September anno 1615 ende tot
bevestigingh wededersijdighlijck onderteijckent
als volgt Dircksz Loncq, A.Claessoon van
Goudswaart, D.H.Herberts, Dircxe Bockenbergh
M. Bockenbergh

[^[1]] Op de Conditien ende voorwaarden hier na
beschreven hebben d’heren scholasters der Stede
Gouda aengenomen Magistrum Martinus
Straffintvelt om den schooldienst vant
tweede schooll te bedienen alles op het wel-
behagen ende approberen vande heeren

^[1] [Contract met
Martinus Straf-
fintvelt als
schoolmeester
inde ij^e schole] in de marge

hertaling

Borgemeesters der voorseide Stede, te weten
dat hij hem onder den rector in alle gehoorsaam-
heijt ende met denselven ende allen anderen Zijnen
medemeesters in alle vreede ende eenigheijt zal
moeten dragen, Ende dat hij de school ende
kinderen nae sulcke wetten als voor desen
ten overstaan vande heeren Burgermeesters ende
scholasters gemaackt zijn, ofte naar-
maals gemaackt souden mogen werden, zal
regieren alles tot meesten dienst vande schole
ofte kinderen, sonder bij hem selven eenige
veranderinge te mogen maken, dat dese
Zijnen dienst Zal duijren den tijt van drie
Jaren ingegaan prima Novembris anno xvj^c
achtien, binnen welcken tijt hij om geender-
leij oorsaken de schoole Zal mogen verlaten
dan met believen ende Consent vande scholasters
jnder tijt, dat hij des Sondaaghs Zall
mette school kinderen ter kercke gaan, omme te
verhoeden dat eenigh ontucht int gaan ende keeren
bij de schoolkinderen Zouden werden bedreven.
Dat hij hem vorders jn desen Zijnen dienst
alsoo quijten ende dragen Zall als een vroom ende
getrouw Meester schuldigh is ende behoort te doen
voor welcken Zijnen dienst hem bijde scho-
lasters jaarlijcx is toegevoecht de somme
van twee hondert ende vijftigh gulden tot xl
grooten vlaams t stuck te betalen bij de
vierendeel Jaars Ten oirconde is desen bij de
heeren scholasters ende den voorseide Straffint-
velt onderteeckent opten laatsten Novembris
anno xvj^c achtien Cornelis de Lange Dircxe Loncq
Dircxe Bockenbergh, Eduardus Poppius, Martinus
Straffintvelt

De heeren Magistraten der Stede vander Goude
(t voorgaande contract gesien) de scholasters selfs
mondelinge gehoort (ende op alles geleth) hebben
tselve geadvoyeert ende geapprobeert gelijck

hertaling

zij dat advoyeren ende approberen mits desen Actum
den x Januarij anno xvj^c negenthien, present
Gijsbrecht Aalbrechtsz, Gerardt Adriaensz
Cool, ende Dirck Jansz Steenwijck Burger-
meesteren ende alle de Schepenen : Johan Florisz de
Jager.

[^[1]] Op huijden den xxii Augustij Anno xvi^c ende
drie ende twintigh hebben de scholasters ghe-
contracteert naar voorgaande last vande
vroetschap ende op approbatie van de Zeer edele
Burgermeesters met Magistro Jacobo Hovio gewe-
sene rector tot Ammersfoort omme te
bedienen het rectorsampt in plaats van
Gerardo Traudenio Gewesene rector voorden
Gagie van ses hondert gulden sjaers te betalen
alle vierendeel jaars, ende vrije behuijsinge
ende andere munimenten die den voornoemde af-
gaanden rector genoten heeft gehadt met
Conditie dat hij hem in Zijne bedieninge
gedrage nade ordre ende wetten die tot noch
toe onderhouden Zijn ende bijde scholasters als
reede gemaackt ofte oock noch naarmaals
bij deselve tot meesten oirbaar vande schoole
zoude mogen gemaackt worden, sonder bij
hem selven daarjnne eenige veranderinghe
jnne te voeren, Dat hij hem oock metten
eersten zal begeven tot oeffeninge van
alsulcke studie als hij zal weten ende oock
de heeren scholasters zullen verstaan tot
opqueekinge ende vorderinge vande schoole
vandoen ende noodigh te wesen, Als oock dat
noch hij nochte oock zijne huijsvrouwe yet
jnde schoole doe ofte late met hare
wete geschieden dat tot nadeel vanden Christelijke

^[1] [Contract met
Jacobus Hovius
als Rector] in de marge

hertaling

Gereformeerde religie souden mogen strecken, of
oock tot voortplantinge ofte voedinge vanden
pauselijcke superstitien, Gelijck oock voorts met
expresse stipulatie dat hem zal dragen
Christelijck ende eerlijck gelijck een stichtelijck ende neers-
tigh Rector toestaat, ende voort in alle Ge-
trouwigheijt, die van een getrouw Rector
vereijscht wort in Zijn geheelen dienst hem
quijte, Ende hebben hem oversulcx voor
den tijt van seven Jaren aengenomen Jnne-
gaande den j^en November eerstcomende
die hij van Zijnent wegen aende schoole Zal
verbonden Zijn, zonder die om eenige hoger
ofte lager meerder ofte minder Conditien
te Zullen mogen verlaten. Zonder oock ter
expiratie vande voorzeide seven Jaren de
schooldienst te mogen verlaten dan mits
een half Jaar te vooren Waarschouwende
mits dat men aen hem niet langer verbonden
Zal wesen als Burgermeesters ende scholas-
ters jnder tijt hem jnde schoole diens-
tigh ende stichtigh zullen bevinden, Alle
welcke Conditien hij als man met eeren ge-
trouwelijck heeft aengenoomen naar te comen
ende hem daarjnne te quijten naar behooren
Toirconde Zijn hier van gemaackt twee
alleensluijdende contracten, daar dit een
af is, Ende bij henlieden wedersijdelijck
onderteijkent ten dage ende Jare voorzeide
G. H. Thert, Dirck Maartensz Westerhout
Jsaacus Hensbergius, Bartholomeus Niclai
JHovius

Tvoorseide Contract wort bij Burgermeesters ge-
approbeert ende geadvoyeert Actum den xxjj^e
Augustij anno xvj^c drie ende twintigh, bij de
vier Burgermeesters J. vlack d’oude, G.A. Cool
Dirck Janssoon Steenwijck, Willem van
Abbesteegh, Ter Ordonnantie vande Burgermeesters
Johan Floris de Jager

hertaling

Aende
Achtbare Wijse ende zeer discrete Heeren
mijne Heeren Magistraten ende Regeerders
deser Stede.

[^[1]] Geven met alle behoorllijke eerbiedigheijt te
kennen de ghemeene school Meesters deser
Stede hoe dat Zij Supplianten gemerckt hebbende
de goede genegentheijt en Sorge van U
Achtbaren bij het stellen en ordonneren vant Re-
glement ontrent het schoolhouden Anno 1663
den 2^e Februarij dewelcke Zij Supplianten
onderdanighlijck hebben aengenomen, met be-
loftenis van daar in getrouwelijck te Zullen
Continueren, En jnden aenvanck een goeden
jnganck begoste te krijgen: Maar door
de dagelijcxe toeneminghe van schoolMeesters
nu t’ eenmaal beginne te verswacken, Alzoo,
dat die ghene die, 10, 20, 30, en meerder Jaren
hen int schoolhouden geneert hebben hier
door seer geinteresseert worden, oock verhin-
dert beijde int onderwijsingh vande Jeucht
als int eerlijck voorsorgingh van haar
dagelijcxe Nootdruft, Ende overmits hier
inne niet can voorsien worden, zoo lange
het getall der schoolmeesters int vergrootingh
blijft, Zoo keeren zij hen Supplianten zeer
onderdaniglijck tot U Achtbaren ernstelijck versoekende
ende zeer demoedelijck biddende dat u Achtbaren
gelieve na luijd vant 12 Articul het
getall der schoolhoudende zoo wel mannen
als vrouwen, vast te stellen, Op dat
de goede meijninge van U Edel Achtbaren int be-
dienen des schoolampts met meerder ijver
behertight, Ende het schoolhouden in een
geschickter en beter stant mochte gebracht
werden Twelck doende etc.
Sij dese requeste gestelt in handen vande heren
scholasters om te dienen van advijs ende
onderrechtinge Actum den ix februarij 1664
bijt Collegie vande Magistraat G. de Vrije
1664

^[1] [requeste Gemeene
schoolmeesters
om deselve
te redigeren tot
een seker getal] in de marge

hertaling

[^[1]] De Achtbare heeren scholasters gesien hebbende
het appoinctement vande Zeer Edel Achtbare heeren Ma-
gistraten deser Stede op het jngeleverde
requeste van schoolmeesters alhier ende den inhout van
het selfde geexamineert souden U Zeer Edel Achtbare
dienen voor advijs
i
Aengaande het getal der schoolmeesters, houdende
school binnen haar huijs, behoorden bij provisie
uijt te sterven tot het getal van xij, ende de
loopende schoolmeesters tot het getall van vj,
de schoolvrouwen tot het getal van viij,
ii
dat bij de twee ordinaris opsienders uijt de
schoolmeesters een derde behoorde toegevoecht te
werden uijt de loopende schoolmeesters tot welcken
eijnde Zij versoecken
iii
Dat het schoolgelt, bij haar Achtbare op xxxvj
stuivers int vierendeel jaars gestelt, magh
gestelt worden op xxx stuivers, op het versoeck
van verscheijde schoolmeesters daar op gehoort Zijnde,
welcke sustineren dat het Articull daar
van spreeckende te beter Zal onderhouden
worden

[^[2]] De heeren Magistraten der Stadt Goude ge-
examineert hebbende dese nevensgaande requeste
mitsgaders t’advijs vande heren scholasters, con-
formeren haar met het advijs ende articulen bij
de gemelte heeren scholasters op dese requeste
gestelt ende dat de ordre op het schoolhouden
daar mede Zal werden geamplieert Actum
den viij^en November 1664 bijt Collegie vanden
Magistraat Devrije

^[1] [Advis vande
scholasters op
de voornoemde reglementen] in de marge
^[2] [Approbatie] in de marge

hertaling

[^[1]] D’ Heeren scholasters Rapport gedaan heb-
bende vande Capaciteijt ende bequaamheijt
dewelcke Zij (naar gedane examinatie) onder-
vonden hebben jnden persoonen van franciscus
Dionysius ende Arent Lepelaar ende hebbende de
Achtbare heeren Burgermeesters voorgestelt ende
gerecommandeert tot Conrector der Latijnsche
schoole den persoon van franciscus Diony-
sius, ende Arent Lepelaar tot Magister
jnde eerste schoole, Zijn naargenome
deliberatie de gemelte Dionijsius geeli-
geert tot Conrector der Latijnsche schole
in plaats van Cornelius Meurier die daar van
afstant heeft gedaan, ende Arent Lepelaar
in plaats vanden voornoemde Dionijsius, ge-
avanceert tot Conrector
Actum den xxviij Januarij 1664 bij de heeren
Burgermeesters. A.D. van Groenendijck

[^[2]] d’heeren scholasters Zijn geauthoriseert
tot procederen tot voorstellinge van een
persoon bequaam tot becleedinge vanden vacan-
te rectorsplaats vacant geworden door
overlijden van den rector Johannes Wourda-
nius Zaliger
Actum den 17 November 1665 bij de
heren Burgermeesters

[^[3]] d’Heeren scholasters uijt Crachte van d’
authorisatie (op deselve gegeven tot rector
jnde Latijnsche schoolen alhier voor-
gedragen hebbende den persoon van jacobus

^[1] [franciscus Dionisius
geeligeert tot
Conrector ende
Arent Lepelaar
tot magister inde
j^e schole] in de marge
^[2] [Autorisatie om
een Rector te
verkiesen] in de marge
^[3] [Electie van
Jacobus Tollius] in de marge

hertaling

Tollius ende omstandigh verhaal gedaan vande
kuntschap die deselve heeren hadden ontfangen
vanden Capaciteijt ommegangh ende leren vanden
selven Tollius Zijn gemelte heeren scholasters
bedanckt voor haar genomen moeijten de
voorzeide voorstellinge voor aengenaam verclaart
ende dienvolgende den opgemelten Tollius geeligeert
tot rector der voorgeroerde schoole in plaats
vanden overleden rector Wourdamus, Zijn voorts
meergemelte heeren scholasters versocht metten
selven Tollius op d’emolumenten (aent voorzeide
ampt behoorende) op te rechten soodanighen
Contract op Approbatie vande heeren Bur-
germeesters als deselve te meesten dienste vanden
schoole Zullen bevinden te behooren
Actum den xviii November 1665 bij de
heeren Burgermeesters. A.D. van Groenendijck

[^[1]] In manieren hier naar volgende zijn d’heeren
Curatores vande schoole der Stadt Goude
(ingevolge van d’acte van authorisatie bij
d’heeren Burgermeesters op deselve heeren gegeven
van date den xxviij ^e deser) ter eenre ende den
Edele Jacobus Tollius (als bij welgemelte
heeren Burgermeesters geeligeert tot rector der
voorzeide schole) ter andere Zijde met malcan-
deren verdragen te Zijn dat den voorzeide Tollius
het voorzeide rectorampt Zal bedienen voor den
tijt van seven Eerstcomende ende achter een-
volgende Jaren waar van het eerste jaar
jnnegaan Zal den j^e der maant December
ende t laatste expirereren den laatsten November
1672 op een Tractement van ses hondert ende
vijftigh gulden Jaarlijcx, behalven noch hondert
gulden, bij den voorgaanden rector in plaats van

^[1] [Contract met
Jacobus Tollius
als Rector] in de marge

hertaling

Turf en hout Genoten, den voornoemde rector
zal bovent voorzeide Tractement ende
extraordinaris hondert gulden noch
hebben ende geduijrende den voorzeide tijt
genieten de woninge vant woonhuijs
aende voorzeide schoole zijnde, ende tselvige
hem gelevert glasdicht mits dat den
gemelten rector tselve van binnen ghe-
duijrende den voorseide tijt tZijnen laste
Zall glasdicht onderhouden, ende bij het
expireren van de Conditien alsoo leveren
de voorzeide emolumenten Zullen worden
betaalt van drie maanden tot drie maan-
den precijs ende Zal gemelten Rector boven
’t gene hier voren is geroert noch profi-
teren het munerval van Zijn selfs schoole,
Ende den vrijdom van alle Stadts excsijnse
welcke voorzeide Conditien de voorzeide heren Cura-
tores belooft hebben te presteren, Ende
den gemelten Tollius oock deselve niet
alleen punctueel t’ achtervolgen nemaar oock
daar en boven geen andere schoolen sonder
expres toestaan vande opgemelte heeren
Curatores te sullen aennemen onder verbant
van desselfs persoon ende goederen, In oirconde
geteijckent den 27 November 1665, ende dit
alles op approbatie van gemelte heeren
Burgermeesters Charles Everwijn, Aemilius Cool,
Cornelis de Lange, Donatus van Groenendijck,
Jacobus Tollius In kennisse van mij D. van der
Tocht

Burgermeesters gelesen hebbende het bovengeschreven
[^[1]] accoort bij d’ heeren Curatores vande schoole
deser Stede gemaact ende aengegaan, met Jacobus
Tollius Rector hebben tselve geadvoijeert ende
geapprobeert gelijck Zij t zelve advoijeren ende
approberen bij desen ende werden de gemelte
heeren Curatores bedanckt voor hare gedane
moeijten Actum desen 30^en november 1665
bij Burgermeesters D. van Groenendijck

^[1] [Approbatie] in de marge

hertaling

Resolutien vanden jaere 1666 als scholasters
waeren: d heeren Aemilius Cool
Donatus van Groenendijck, Meester
Lambert Buijs, ende Meester Jacob
Vander Tocht.

Sijn gearresteert Gymnasij Goudani Leges
Item Ordo lectionum Statis horis in Gymnasio Goudano
observanda. is ….. als deselve sijn gedaen dr…lien

Den 7^e september 1666.

[^[1]] Is naer deliberatie goetgevonden ende verstaen, dat de
discipulen des sondachs ter predicatie sullen worden geleyt
bij den Rector, Sourector ende vordere meesters bij
tourbeurten ende dat den geenen wiens tourbeurt het is
soodanige jnleijdinge te doen verplicht sal sijn jnde
schoole te verschijnen een halff uijr voor den aenvanck
der predicatie.

[^[2]] Is goetgevonden ende verstaen, dat van nu voortaen
d’examina sullen worden gedaen, jaerlijcx acht dagen
voor den aenvanck der groote vacantien vande academie
ende acht dagen voor de hoogtijt van kersmis, ende dat
de vacantien daer op sullen volgen, even ende …………… als
deselve op voorgaende examina gevolcht sijn

^[1] [Ordre om de
discipelen des
Sondaags ter kercke te geleijden] in de marge
^[2] [Tijt van Examen] in de marge

hertaling

[^[1]] Den 4en November 1666
Geexamineert wesende het versoeck bij den Conrector
Dionisius gedaen, tenderende om te mogen continueren int leeren ende
jnstitueren van soo danige discipulen als hij alreede een
aenvanck van hadde gemaeckt, ende vervolgens soodanige
discipulen als hij van tijt tot tijt noch soude mogen sonder sollicitatie
bekomen, Is naer deliberatie goet gevonden ende verstaen
als voorschreven Conrector bij provisie te consenteren
te mogen continueren jnde jnstitutie van die discipulen daer van
hij alreede aenvanck gemaeckt heeft, behoudelijck dat die
geenen dewelcke voor desen de publijcke schoole hebben gefrequenteert
ende noch van die jaeren sijn datse zulcx behoren te doen
oock de publijcque schoole sullen verplicht sijn te frequenteren, ende
dat hij Conrector bij onstentenisse vandien indeselve sijne
[^[2]] jnstitutie niet langer continueren sal, ende wat aengaet
het voorschreven tweede lidt dat den gemelten conrector geen
nieuwe discipulen particulierlijck sal mogen jnstitueren, tsij off
deselve de publique schoole frequenteren dan niet sonder ons
voorgaende bekomen consent.

De heeren scholasters hebben geresolveert ende verstaen dat het tweede lith van
bovenstaende resolutie nopende t’jnstitueren de Jeucht mede plaets
sal hebben int regu… van Jan Ketel Actum den xviij^en December 1671

De Heeren scholarchen hebbende gerepresenteert
[^[3]] dat den tweeden latijnschen schoolmeester michiel
Houckius ware gecomen tot soo hoogen ouder-
dom, dat door desselffs Institutie niet
langer te verwachten stonden soodanige vrugten
als in de goede schole wel behoort, ende
voorts in bedencken gestelt off haer achtbaren
niet souden konnen goet vinden dat bij die
occasie de Latijnsche scholen in plaets van
vier tot drie vermindert werden, metten
selven Hockius verdragen wat recognitie
Jaerlijck aenden selven voor sijn leven sal
uijtgekeert werden, ende van het overige
bij deselve heeren gedisponeert soo als de-
selve souden bevinden ten beste van de scholen

^[1] [Consent voor
den Conrector Dioni-
sius om eenige dis-
cipelen particulier-
lijck te mogen institueren] in de marge
^[2] [Gelimiteert] in de marge
^[3] [Autorisatie van
onder benefitie van
sekere recognitie
aen michiel hockius
wt te keeren, de
scholen te reduceren
van vier op drie] in de marge

hertaling

onderteyckent op den xviij^en december
xvj^c een enseventich ende was ondertekent
Æmilius Cool, Donatus van groenendyck
G: Cincq, W. Abbesteegh S: Gallois.

[^[1]] Den i^en November 1672 Is tot Rector van de
schole geeligeert Johannes Hellenius
conrector in de latynse schole tot Haerlem
in plaetse van Jacobus Tollius [^[2]] ende dat op
die conditien als denselven Tollius hier
bevorens aengenomen is geweest, folio 9

[^[3]] Ten selven dage is tot Conrector gecoren
Justinus Heck in plaetse van philippus
Maestricht van hier vertrocken

[^[4]] Den xvij^en Januarij 1674 is tot
Conrector geeligeert Henricus Winter
in plaetse van Justinus Heck die
overleden was.

[^[5]] Den.       Augustij 1676 is tot Schrijfmeester
inde latynse schole aengenomen (op deselve
conditien daer op bevorens Meester Samuel
gallois [^[6]] aengenomen is geweest) Marc
Anthoine de Sauve.

[^[7]] De Heeren scholarchen hebben ter Camer
van de heeren Burgermeesteren gerepresenteert
dat eenige Jaeren geleden vermits den ouderdom

^[1] [Johannes Hel-
lenius geeligeert
tot Rector] in de marge
^[2] [van hier vertrocken] interlineair
^[3] [Justinus Heck
tot Conrector] in de marge
^[4] [Henricus Winter
tot Conrector] in de marge
^[5] [Marc Antoine
de Sauve tot
Schrijfmeester] in de marge
^[6] [van hier vertrocken] interlineair
^[7] [Versoeck
van den heeren
scholargen om] in de marge

hertaling

[^[1]] van michiel Hoccius in sijn leven meester van de
eerste schole, de scholen waren geredu-
ceert van vier tot drie, soodanich dat het
tractament van den selven Hoccius echter
by de Heeren scholarchen van de Stadt soude
worden getoucheert ende daer van aenden
selven tot een Jaerlycxe recognitie syn
leven lanck geduyrende gegeven een somme
van hondert vijftich gulden, ende de Heeren
scholarchen van de vordere penningen
gedisponeert soo als sy ten meesten dienste
van de schole souden bevinden te behooren,
dat daer op gevolcht sijnde dat de voorseide
vordere 300 guldens sijn verdeelt onder den Rector,
Conrector ende derden meester, oock deser werelt
was comen te overlyden den geseyden michiel
Houckius ende daer door synde komen op te houden
de voorseide recognitie off lijfpensioen van hondert
vijftich guldens, nu twee Jaren geleden bij
provisie en tot nader ordre goet gevonden
was van de voorseide 150 gulden te vereeren voor
derselver extraordinaris moeijten den rector
twee entseventich gulden, den conrector
twee en veertich guldens, ende den derden
meester Ketel ses en dartich gulden, dat de geseyde Heeren
scholarchen considererende t’begin vant accres
der voorseide schole ende de apparentie vant
vorder toenemen vande selve haer verplicht
gevonden hadden, haer Achtbaren in bedencken te
geven off men niet daerom en tot meerder
luijster vande geseyde scholen deselve niet
wederom tottet getal van vieren behoorden
geaugmenteert te worden, slaende met
eenen voor dat men om uyt te vinden het
tractement voor den vierden aentestellen
meester eerst soude konnen emploijeren
de voorseide hondert vijftich gulden die aenden
geseyden Hoccius tot een lijfpensioen syn
gegeven geweest, hondert twintich gulden
uyt de revenuen vande scholasterije syn de

^[1] [van de Latijnsche
schole weder
te brengen van
drie op vier
met aenwijsinge
waer het Tractement
te vinden] in de marge

hertaling

circum circa soo veel als het minerval jaerlycx
comt te bedragen, ende Laetstelyck hondert
[^[1]] gulden uyt des Stadts finantien maeckende
t’samen drie hondert seventich gulden, ende
dat de gedachten wel souden loopen in cas
alle t’gene voorseide is haer achtbaren mochte
aengenaem sijn daer toe met goetvinden
van Haer Achtbaren ende met advijs van de aen-
comende Heeren scholarchen aen te stellen
Isaac Hellenius Sone van den jegenwoordigen
Rector Hellenius, waer op by de Heeren
[^[2]] Burgermeesteren eerst gedelibereert synde hebben
Haer Achtbaren de voorseide augmentatie metten
gevolge ende aencleven vandien wel laten
gevallen, ende goetgevonden, dat voor soo veel
de hondert gulden die uyt Stadts finantien
sullen mochten worden gefurneert implicere een
belastinge by d’eerste occasie d’jntentie van de
Heeren van de vroetschap sal werden verstaen, en
is vervolgens oock met onderlingh goetvinden
van de Heeren Burgermeesteren ende met advijs
van de aencomende Heeren scholarchen totte
vierde meester met eenparicheijt van stemmen
verkosen den geseijden Isaac Hellenius.

Actum den ix^en Januarij 1677. Bij d’Heeren
Burgermeesteren.

Extract uyt t Vroetschapboeck
der Stadt Goude

D’Heeren Burgermeesteren hebben omstandigh bericht
[^[3]] in wat vougen met goetvinden van haer Achtbaren
goetgevonden was de Latijnsche schole die voor
desen waren gereduceert van vier tot drie scholen
wederom te brengen op het getal van vieren ende
dat sy haer Achtbaren hadden uytgevonden een fons
waer uyt den vierden meester Jaerlijcx soude

^[1] [Tractement
begroot op
370 gulden] in de marge
^[2] [wort beijde
bij de heeren
Burgermeesteren
geapprobeert] in de marge
^[3] [Approbatie
vande Vroetschap
op der voorseide
resolutie] in de marge

hertaling

konnen worden betaelt, een tractement
van drie hondert seventich gulden uyt de
Incompste vande scholasterije, als maer
de Heeren vande vroetschap konden goetvinden
de scholasterije Jaerlijcx te subsidieren
met een somme van hondert guldens
waer op gedelibereert sijnde is goetgevonden
en de verstaen, dat wederom een vierde
Latijnse schole sal werden opgerecht ende
inde versochte subsidie te consenteren.

Actum ter Vroetschap den xviij January 1677

Staet int cort vande
Incomsten de scholarchie
competerende opgestelt
den ix^en January 1677. dage
vant slot vande laetste
reeckeninge van Jan van
Hoorn Rentmeester van deselve
scholarchie.

De Incompsten vande Turftonne
renderende nu bij accoort Jaerlycx                     315-0-0
t’jaer vervallen den 22^en Junij 1676 is by de
voorszeide laetste reeckeninge verantwoort.

De Incomste van de Runnetonne die
mede jaerlijcx by accort rendeert                         25-0-0

het rantsoen vande voorseide 315-0-......             15-15-0

het rantsoen vande Runnetonne                             1-5-0

Een Rentebrieff van 20 gulden ……… tot
laste van Hendrick Jacobszoon Loij spruij
tende uyt de vercochte huijsges dus                     20-0-0
t jaer renten vervallen Meije 1676 is by de voorzeide
laetste reeckeninge verantwoort.                      ---------------
                                                                                377-0-0

hertaling

                                                                              377-0-0
[in de marge: folio 7450]
Een Rentebrieff tot laste vant
gemeene lant opt cantoor van Gou
da Jaerlycx   -   -   -   -   -   -   -   -   -   -                 30-0-0
t’jaer renten vervallen den iiij^en July 1676
is verantwoort als vooren.
[in de marge: folio 7243]
Een Rentebrieff aengecocht den xxiiij^en
December 1675 van duysent gulden
capitaels Jaerlycx   -   -   -   -   -   -   -   -   -           40-0-0
t’jaer renten vervallen den j^en november 1676 ---------------
moet verantwoort worden.                                 447-0-0

Den Rendant is bij slot vande laetste
reeckeningh schuldich gebleven
                                                      591-7-12

Het minerval uytgelaten om dat
het selve circum circa jaerlijcx
aende jongste meester sal moeten
uytgekeert worden.

Extract uyt t’Camerboeck
der Stadt Goude
[^[1]] Alsoo door t’overlyden vanden rector Hellenius is comen te
vaceren het rectoraetschap deser Stadt, Is naer deliberatie
goet gevonden ende verstaen d’Heeren scholarchen t’authoriseren
nae een goet rector omme te sien, ende deselve aende
Heeren Burgermeesteren voor te stellen.
Actum den 31 Januarrij 1678. By d’Heeren Burgermeesteren.

[^[2]] Ander Extract.
D’Heeren scholasters uyt crachte vanden authorisatie op
deselve gegeven, hebben tot rector inde latijnse schoole
alhier voorgedragen, den persoon van Johannis Verweij, meester
in de Latynse schole tot Delft, ende omstandich verhael gedaen
van de kunstschappen die deselve Heeren hadden ontfangen vande
Capaciteijt ommeganck ende Leven vanden voorseide Verweij Syn
gemelte Heeren scholarchen bedanckt voor haer genomen
moeijten, verclaren deselve voor aengenaem, ende dien-
volgende den opgemelten Verweij geeligeert tot Rector der
voorgemelten schoole, in plaets van den overleden
Rector Hellenius, ende worden wyders meergemelte
Heeren scholarchen versocht metten selven Verweij, op de
Emolumenten aen t’voorseide ampt behoorende, op te
richten soodanigen contract op approbatie van de Heeren
Burgermeesteren als deselve ten meesten dienste vanden schole
bevinden sullen te behooren.

Actum den 23 februarij 1678 Bij d’Heeren Burgermeesteren

^[1] [auctorisatie om
een rector te kiesen] in de marge
^[2] [Joannes verweij
tot Rector geeligeert] in de marge

hertaling

Extract uyt t’Camerboeck
der Stadt Goude.
[^[1]] Op huyden den iiij^en maert 1678 hebben de
Heeren Curatoren van de Latijnse schoolen
deser Stadt Goude (ingevolge van de acte
van authorisatie vande Heeren Burgermeesteren
der voorseide Stadt in date den xxiij^en februarij
laetstleden, geeligeert ende aengenomen
tot Rector der voorseide scholen in plaetse van
Den Heer Johannes Hellenius onlangs overleden
den Heer Johannes verweij, ondermeester inde
Latijnse schoole tot Delft voor den tijt
van seven eerstcomende ende achter eenvolgende
Jaren, daer van het eerste Jaer ingaen sal
den j^en meije 1678 ende t’laetste expireren
den laetsten April 1685. ende dat op een
tractement van ses hondert vijftich gulden
jaerlijcx te betaelen alle vierendeel Jaers
een gerecht vierdepart by den Tresorier
deser Stadt, met noch hondert gulden jaerlijcx
die betaelt worden by d’Heeren fabrijckmeesteren
inplaetse van Turff en hout die voorgaende
rectoren plachten te genieten, mitsgaders
noch hondert guldens extraordinaris Jaerlijcx
die uyt de middelen ende Inkomen vande
scholasterie betaelt sullen worden, maeckende
t’samen een somme van acht hondert vijftich
gulden, des dat den Rector voorseide noch sal
genieten vrydom van alle de Stadt excijnsen
ende het minerval van sijne ofte de hoogste schoole
met noch thien gulden Jaerlycx van de
Heeren fabrijckmeesteren, daer vooren hy het
woonhuys ende scholen die hy sonder huyre

^[1] [Contract met
Johannes Verweij als
Rector] in de marge

hertaling

te betaelen sal bewoonen, van binnen glasdicht
sal moeten onderhouden, ende oock leveren ter
expiratie van synen dienst, ende sal gemelten
rector geduyrende de voorseide seven Jaren geen
ander rectoraet off ander employ mogen
aennemen als met expres consent van de
voorseide Heeren Curatoren, doch alles op approbatie
vande gemelte Heeren Burgermeesteren

D’Heeren Burgermeesteren gelesen hebbende t’boven-
staende accoort by d’Heeren Curatores van de
scholen deser Stadt gemaeckt ende aengegaen
met Johannes Verweij hebben t’selve geadvoyeert
ende geapprobeert, gelyck sy luyden t selve
advoijeren ende approberen by desen, ende werden
de gemelte Heeren Curatores bedanckt voor
hare gedane moeijten

Den xxv^en Meije 1678

[^[1]] Is geresolveerd ende verstaen, dat ten aensien vande
goede diensten by den Rector Johannes Hellenius
saliger aen de scholen gedaen aen desselfst weduwe sal
worden toegevoecht ende betaelt tot een honorarium
de somme van hondert guldens, ende daer toe
ordonnantie op den rentemeester Jan van
Hoorn gedepescheert.

Den xiij^en September 1678

[^[2]] Is geresolveert ende verstaen dat den rector Verwey
sal worden toegevoecht ende betaelt de somme

^[1] [honorarium aende
weduwe van den Rector
Johannes Hellenius] in de marge
^[2] [Rector Verweij
50 gulden voor transport
van syn goederen] in de marge

hertaling

van vijftich guldens, omme daer uyt te
vervallen d’oncosten van het transport van sijne
meubile goederen van Delft herwaerts, ende
het schoonmaecken van het woonhuys in de
Latijnse schole, Daer toe ordonnantie op den Rentmeester
Jan van Hoorn sal worden gedepescheert.

Den xxviij^en December 1678

[^[1]] Is geresolveert ende verstaen, dat int formeren
van de Reeckeninge vande scholasterije by
den Rentmeester in der tijt sal worden geobserveert
den voet ende forme vande 69^e Reeckeninge
van Jan van Hoorn op huijden gesloten ende
dat derhalven den ontfangh sal werden verdeelt
in vier Capittelen, te weten, Het j^e meldende
vande Turff ende Runnetonne pacht met de
Rantsoenen, Het tweede van de schoolgelden
Het derde vande Renten, ende het laetste
Capittel van extraordinaris Ontfangh, met
het Slot van voorgaende reeckeninge.

Dat den uytgeeff sal worden verdeelt in twee
Capittelen, het eerste spreeckende van
Tractementen, het andere van diversche
respecten, daer in de verteringen, allerleij
behoeften en andere extraordinaris lasten
begrepen sullen syn.

Dat wyders in yder reeckeninge een geheel Jaer
van alle het Incomen sal moeten worden
verantwoort, de verschyndagen genomen, na deselve
inde voorseide 69^e reeckeninge geexpresseert staen.

^[1] [Forme vande te
doene Reeckeninge] in de marge

hertaling

Gelijck oock mede op den selven voet geleden
sullen worden in uytgeeff de Tractementen
en wat de resterende posten van uytgeeff
belanght, dat alle lasten t’sij ordinaris off
extraordinaris in ijder Jaer gevallen t’elckens
in de reeckeninge gebracht ende geleden sullen worden,
op dat yder jaer syn eygen lasten mach dragen,
en sal Jaerlijcx de reeckeninge inde maent van
December worden gedaen, en van desen
extract gegeven aen den Rentmeester inder tijt,
om hem daer na precise te reguleren

[^[1]] Alsoo de Turffmaet by resolutie van de Heeren
Staten van Hollant en Westvrieslant door de
geheele provintie is geesgaleert geworden
ende vervolgens in dese Stadt merckelijck
vercleynt hebben de Heeren scholarchen nader
gecontracteert ende verdragen met Gerrit maerlingh
als pachter vande Turftonne, Dat hy voor
syne twee resterende Jaren pachts jngegaen
sijnde den xxij^e Junij 1678 in plaetse van Drie
hondert vyfthien gulden sal betaelen drie
hondert vijftich gulden voor yder Jaer pacht
met een stuyver van Rantsoen naer advenant
ende sal van desen extract gegeven worden
aen den Rentmeester Jan van Hoorn om hem
daer naer te reguleren.

^[1] [Contract met
Gerrit Maerlingh
wegens de Turff-
tonnen] in de marge

hertaling

[^[1]] Op de Conditien ende Voorwaerden hiernaer
beschreven, Hebben de Heeren scholarchen
der Stadt Goude aengenomen magistrum
Samuel Muncquerus om den schooldienst
vant tweede school als Conrector te bedienen.

Dat hy hem onder de directie vanden Rector
ende met den selven ende alle andere sijne
mededienstmeesters in alle vreede ende
eenigheyt sal mogete dragen.

Ende dat hy de schole ende kinderen op sulcke
uyren ende naer sulcke wetten ende ordre als voor
desen gestelt syn, ofte noch tot meeste
voordeel vande Jeucht by de heeren
scholarchen inder tijt sullen mogen
gestelt worden, sal hebben te regieren ende
waer te nemen.

Dat hy oock geene Discipulen particulierlijck
sal mogen Institueren t’sy off deselve
de publijcque schole frequenteren ofte niet,
als met believen ende consent vande
voorseide Heeren scholarchen, sonder by hem
selven op eenigerley manieren hierinne
eenige veranderinge te maecken, ofte in
te voeren, alles tot meesten dienste vande
schole ofte kinderen.

Dat hy des Sondaechs ter predicatie
op syn tourbeurt met de scholieren ter
kercke sal moeten gaen omme te
verhoeden dat eenige ontucht int gaen
ende keeren by de scholieren soude
worden bedreven.

^[1]  [Contract met Samuel Mun-
querus Conrector] in de marge

hertaling

Dat desen synen dienst sal duijren tot
kennelijcken wederseggen toe, ende ingaen
den j^en September xvj^c tachtich geduijrende
welcken tijt hy om geenderley oorsaken
de schole sal mogen verlaten dan met
believen ende consent vande Heeren
scholarchen in der tijt.

Dat hy hem vorders in desen synen dienst
alsoo quiten ende gedragen sal, als een vroom
ende getrou Conrector schuldich is ende
behoort te doen, voor welcken dienst hem
by de Heeren scholarchen Jaerlijcks is
toegevoecht ses hondert gulden tot xl
grooten t’stuck te betalen by de vieren-
deel Jaers, Ten oirconde is desen by de
Heeren scholarchen ende den voornoemde Samuel
Muncquerus onderteyckent op den xxxj^en
Augusty xvj^c tachtich.

Den xxvij^en December 1681

[^[1]] Alsoo by experientie ondervonden is, Dat de
Discipulen inde respective schoolen meerder
aen haer meesters betaelen voor schoolgelt
als sy schuldich sijn en malkanderen daer
door soecken te verkloecken, en haer inde
gunst vande respective meesters te jnsinueren
waer door dickwils gebeurt, dat door

^[1] [ordre op het
schoolgeld] in de marge

hertaling

gunst ofte wangunst dese off gene wert
gedegouteert en syn lust inde studie geblust
waer in d’Heeren scholarchen willende
voorsien, als een saecke ten hoogsten praejudi-
ciabel voor de jeucht, hebben eenparich
verstaen dat de respective Rector, Conrector
ende Subalterne meesters niet meerder
van yder discipul sal mogen nemen als
hier nae Staet gespecificeert.

Namentlyck in het school
vanden Rector voor yder ¼ Jaer               3-3-0
In het school vanden Conrector               2-10-0
In het school van ketel of iij^e school         2-0-0
In het laegste off vierde school                 1-10-0

Is mede verstaen dat Jan Boon Bode
vande scholasterije voor het toecomende
in plaets van drie gulden drie stuyvers
jaerlycx sal genieten ses gulden ses stuyvers.

Den derden april 1684.

[^[1]] De Heeren scholasters completelijck sijnde
vergadert, hebben in de plaets van den
overledenen Johan van Hoorn den oude,
tot Rentmeester van de scholasterie
aengestelt Mons^ieur philibert Delaet
op een jaerlijcx wedde ofte tractement
van dertigh caroli guldens.

^[1] [Rentmeester
philibert de Laet] in de marge

hertaling

envijftigh guldens: daer enboven sal den
voorseide Rector nogh genieten vrijdom van
alle de Stads Exeijnsen, ende het minerval
van Sijne ofte de hoogste schoolen, mitsga-
ders nogh thien gulden jaerlijcx vande
Heeren Fabricken, daervoren hij de schoolen
ende het woonhuijs hetwelcke hij sonder
huijre te betalen sal bewoonen van binnen
sal moeten glas dicht onderhouden ende
leveren ter expiratie van synen dienst
voor soo veel de voorseide glasen door on-
achtsaemheijt ofte moetwil van sijne
familie ofte Costkinderen gebroocken waeren
geweest; En sal gemelten Rector niet
alleen geduijrende de voorseide seve jaeren
maer oock naer expiratie vandien meer
andere seven jaeren die hij bij de Heeren
Curatoren op het voorseide Tractement ende
Conditien gecontinueert soude mogen
werden, geen ander Rectoraet ofte em-
ploij mogen aennemen als met expres
consent ende inwilliginge van Curatoren
voorseide doch dit alles op approbatie
van gedachte Heeren Burgermeesteren
actum 3 January 1686.

hertaling

[^[1]] Extract uijt t’Camerboek
der Stadt Gouda.

D’Heeren scholarchen volgens derselver
Authorisatie vanden xiiij december 1685
ter Camer geexhibeert hebbende seecker
Contract, op nieus aengegaen met d Heer Johannes
Verweij Rector in de Latijnsche schoole deser
Stadt met versoeck datter selve mochte
werden geapprobeert; waerop gedeli-
bereert sijnde Is goet gevonden ende
verstaen t voorseide Contract te approberen
ende te ratificeren, gelijck t’selve geappro-
beert ende geratificeert wort bij desen
volgens de registrature daer van gedaen
in’t negende Stadts register folio
Actum den 3^en Januarij 1686. bij d’Heeren
Burgermeesteren A. van Groendijck.

Extract uijt ’t Camerboeck der
Stadt Gouda.

[^[2]] de heeren scholarchen hebben ter Camer voor-
gedraghen, hoe dat den Heer Johan verweij Rector
inde Latijnse schole binnen deser Stadt sich voor haer
Edele hadde gepresenteert ende aengedient hoe dat
d’Heeren van S’Graevenhaege hem hadde beroepen
tot lector mitsgaders opsiender vande Latijnse
schole aldaer, ende versocht mits dien sijne dimissie,

^[1] [approbatie] in de marge
^[2] [dimissie Joannes
verwey Rector] in de marge

hertaling

Die haer Edele omme redenen toegestaen hebbend
versochten dienvolgende geauthoriseert te mogen
Sijn om de schole wederom inde voorseide plaets
van een ander goet Rector te versorgen, waer
op gedelibereert Sijnde is goet gevonden ende
verstaen de voorseide heeren te authoriseren gelijck
de selve geauthoriseert worden bij desen die voor-
siennige te willen doen, omme de voorseide open-
gevalle plaets met een ander bequaem rector
te despicieren, op onse verdere approbatie, ende
sal hier van Copie gesonden werden aen gemelte
heeren omme te dienen tot der selver naericht
Actum den 3^e maert 1686. bij de Heeren Burgemeesteren
als substituut secretaris Meester Everswinckel.

Contract met Antonij
Fabre Rector

[^[1]] Op huijden den 22^e Maert 1686 hebben de Heeren
Curatoren vande Latijnse schoolen der Stadt
Gouda (ingevolge vande acte van Autorisatie
vaende Heeren Burgemeesteren der voorseide
Stadt indate den 3 maert 1686. ende hebben
ingevolge vandien geeligeert ende aengenomen
tot Rector der voorseide scholen in plaes van Johanes
verweij, die naer S’Graevenhaege sal vertrecken
den Edele Antonij Fabre jegenwordigh woende tot
uijtricht, voor den tijt van seve eerstcomende
ende achtereenvolgende jaeren

^[1] [Contract antonij
fabre rector] in de marge

hertaling

daervan het eerste jaer ingaen sal den i meij
1686. ende het laetste expireren den laesten
april 1693. Ende dat op een tractement van
seshondert vijftigh guldens jaerlijcx te betalen
alle vierendeel jaers een gerecht vierdepart
bij de Heer Tresorier deser Stadt, met noch
hondert gulden jaerlijcx die betaelt worden
bij de Heeren Fabrijckmeesteren in plaes van turff
ende hout, die voorgaende Rector plachten
te genieten, mitsgaders nogh hondert guldens
extraordinaris jaerlijckx die uijt de middelen
ende inkomen vande scholasterie betaelt sullen
worden, mackende ‘tsamen een somme van acht
hondert vijftigh gulden, des dat den Rector
voorseide nogh sal genieten vrijdom van alle de
Stadts Excijnsen ende het minerval van sijne ofte
de hooghste schole, met nogh tien gulden jaerlijcx
vande Heeren Fabrijckmeesteren, daer vooren hij
het woonhuijs ende scholen, die hij sonder huijer
te betaelen sal bewoonen, van binnen glasdicht
sal moeten onderhouden, ende oock leveren
ter Expiratie van sijne dienst voorsoo
veel de voorseide glassen door onachtsaemheijt
ofte moet wil van sijne famillie ofte cost
kinderen gebrocken waeren geweest; Ende
sal gemelten Rector geduijrende de voorseide
seve jaeren geen ander Rectoraet oft ander
emploij mogen aennemen als met expres
consent vande voorseide Heeren Curatoren,
dogh alles op approbatie vande gemelte Heeren
Burgermeesteren.

hertaling

[^[1]] Extract uijt ’t Camerbouckt
der Stadt Gouda.

Jster vergaderinge gelesen seecker contract aen-
gegaen tusschen de heeren Curatoren vande Latijn-
sche schoole deser Stadt, ende Anthonij Fabre
aengestelt tot Rector inplaet se van
Johannes verweij vertrocken na schravenhage gelijck
’t selve geregistreert is in’t negende Stadts
Register folio 195. waerop gedelibereert sijnde
is goet gevonden ende verstaen ’t voorseide contract
te approberen ende te ratificeren, gelijck het
selve geapprobeert ende geratificeert wert
bij desen.
Actum den 23 martij 1686 bij d’Heeren
Burgermeesteren.

Extract uijt ’t Camerboeck
der Stadt Gouda
[²] op het geremonstreerde vande heeren scholarchen
van dat van Riet Latijnsche scholmeester in ’t vierde
school, sijn dienst aen eenige vande gemelte heeren
hadde believen opte seggen, mitsgaders dat haer
Edele nogh eenige ander sacken hadden tot sijnen
lasten, daer de schoole veel aengelegen was;
Is na deliberatie goet gevonden ende verstaen
de gemelte heeren scholarchen ’t authoriseren gelijck
haer Edele geauthoriseert werden bij desen omme
den voorseide van Riet naeder gehoort hebbende

^[1] [approbatie
contract antony
fabre] in de marge
² [van Riet schoolmeester
int 4 school.] in de marge

hertaling

van desselffs ampt te mogen disponeren, hetsij
suspentie, dimissie offte cassatie soo als haer
Edele bevinden sullen ten meesten dienste vanden
schoolen te behooren, ende in cas van’t laeste
een ander in desselffs plaetse te mogen
aennemen, op vorder approbatie, actum
den 12 Januarij 1688. bij de Heeren Burgemeesteren
A: van Groendyck,

[^[1]] Op den 9^e februarij 1686 hebbe de heeren
scholarchen der Stadt Gouda goet ge-
vonden ende geresolveert de naer volgende
dominis, voor haer goede, en soo lange
sij daer in continueeren toe te voegen,
bove haer ordinaeris tractement
en door onse Rentemeester te doen
betallen, op hare Speciale ordonnantie
een honorarium, in mannieren als volght
Aen Samuel Munckerus, Conrector
vijftigh gulden op den j^e december 1686.
Richardus Ketel dertigh gulden den
laeste december 1686.
ende Johannes van Riedt den i^e februarij
1687. Respectivelijck te verschijnen
vijffentwintigh guldens

^[1] [augmentatie
van Tractement
schoolmeesters] in de marge

hertaling

[^[1]] In gevolge vande outhorisatie vande
Heeren Burgemeesteren vanden 12 januarij
1688, hebben d’Heeren scholarchen Domine
Johannes van Riet meester in de
eerste schoole om redenen gecasseert
Ende in desselfs plaets aengestelt
[^[2]] Domine Johannes Rossendael op een tracte-
ment van drie hondert seventigh
guldens sjaers door onsse Rentemeester
indertijdt te betalle alle verendel
jaers een gerechte vierde part sijnde
soo veel als van Riet voorseide heeft
genooten

[^[3]] Den 30 januarij 1691,
js geresolveert om aen te Coopen
twee rentebrieven op het gemeenelants
cantoor van Gouda, een van acht
ende een van seven hondert
guldens, ende daer voor in betalingh
te geven een abligatie van negen
hondert guldens staende op dese
Stede, present d’ Heer Meester Melchior
snels, d’ Heer Meester Cornelis Moeringh,
d’ Heer Meester Arent Vossenburgh ende
d’ Heer Meester Bruno vander Dussen
scholarchen

^[1] [van Riet schoolmeester
gecasseert] in de marge
^[2] [J Rosendaal
aangestelt
int j^e school] in de marge
^[3] [Aencoop 2
rentebrieven] in de marge

hertaling

[^[1]] Corte staet vande jncomsten vande
scholarchie op opgestelt den 24^e september 1691

Wort jarlijckx ontfangen vande
turfftonne . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . £ 315-0-0
Nogh van Rantsoen vandien a 1 stuiver   ,,   15-15-0
Wort jaerlijckx ontfangen vande
runetonne . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . ,,   20-0-0
Nogh van Rantsoen. . . . . . . . . . . . . . . . . . ,,   1-0-0
Een rentebrieff van twintigh gulden
sjaers tot laste van hendrick
Jacobs Loij spruijtende uijt de
vercofte huijties verscheijnt 1 meij dus   ,,   20-0-0
[in de marge: folio 7450]
Een Rentebrieff tot laste van’t
gemeenelant op ’t Comptoire van
Gouda verscheijnt 4 julij jaerlijckx               30-0-0
[in de marge: 7243]
Een rentebrieff ten verschreven Comptoire
aengecoght den 24 december 1675,
verschijnt den 1 november jaerlijckx           40-0-0
den 23^e september 1691 is aengecoght
volgens resolutie vande heeren
scholarchen van date den 30 januarij
deses jaers 1691, dese twee naer-
volgende Rentebrieven mede
tot laste van’t gemeenelands
Comptoir alhier
[in de marge: 4169]
Een van acht honder gulden Capitaels
verschijnt den 21 november jaerlijckx         32-0-0
[in de marge: 4706]
den ander van seven hondert
gulden Capitaels verschijnt den
28^e november jaerlijckx . . . . . . . . . . . . . ,,   28-0-0
                                                              --------------------
                                                                  £ 501-15-0

^[1] [revenue
scholarchie] in de marge

hertaling

Den 24^e februari 1691
[^[1]] js geresolveert ende verstaen aen Domine
Johannes Rassendael voor sijn goede dienst
ende soo langh hij daer in continueert toe
te voegen bove sijn ordinaris tractement
van 370 gulden een honorarium van 25 gulden
sjaers dat verschijnen sal den laesten
december 1691 sijnde soo veel als domine van Ried
voor desen heeft gehadt, door ons
Rentemeester te betallen op speciale
ordonnantie

Extract uijt 't Camerboeck
der Stadt Gouda
[^[2]] Den Heere Bailliu heeft uijt dennaem
ende van wegen d' Edele Heeren scholarchen
ter Camer Remisse gegeven, hoe dat den
Conrector Samuiel Munckerus hadde
aengenomen het Rectorschap tot Leeuwaerden
waerbij dan 't Conrectorschap deser Stadt
is comen te vaceren, ende versocht dienvolgens
dat haer Edele geauteriseert mochten sijn, omme
naer een ander bequaem persoon tot ver-
vullinge van die plaets te mogen uijtsien
waer op gedelibereert sijnde is goetgevonden
ende verstaen de voorseide heeren te autheriseren
ende die voorsieninge te doen, omme na een
bequaem persoon de schoolen dienstich
uijt te sien ende te beroepen op onse
verdere approbatie, ende sal hier van
copie gesonden werden aen gemelte heeren
omme te dienen tot tot denselver naricht
Actum den 16^e Julij 1691 bij de Heeren
Burgermeesteren.

^[1] [Rosendael preceptor
augment Tractement
25 £] in de marge
^[2] [Samuel munckerus
conrector
dimissie] in de marge

hertaling

Vergaderingh gehouden by de Heeren
scholarchen op de 25 Augustj 1691
present de Heeren Snels, van Stryen,
vossenburgh en vander dussen.

[^[1]] Js naer voorgaende deliberatie goed gevonden ende
geresolveert dat na desen sal comen te cesseren het
Honorarium van 50 gulden jaers aende Conrector
Munckerus Extraordinaris toegevoeght, en dat de persoon
die als Conrector in desselfs plaetse staet beroepen
te worden, niet meerder sal worden toegevoeght
als het Ordinaris tractement van vyftigh gulden permaand
ofte 600 gulden jaers.

Vergaderingh gehouden bij de Heeren
scholarchen op den 8 October 1691 present
de Heeren Snels, van Stryen, vossenburgh
en van der dussen.

[^[2]] volgens authorisatie vande Heeren Burgermeesteren
in date 16 july 1691 getreden wesende tot het despicieren
van een bequaem persoon tot de vacerende Conrectors plaetse
in de Latynsche schoolen deser Stad. js naer voorgaende
deliberatie goed gevonden aende de Heeren Burgermeesteren
voor te dragen en presenteren de persoon van Richard Ketel
preceptor in de derde schoole omme in de voorseide
Conrectorsplaetse gequalificeert en aengestelt te worden
ende wederom ten Suppletie van de voorseide preceptors
plaetse te presenteren de persoon van johaanes Rosendael
jegenwoordigh preceptor in de laeghste schoole, ende
wederom in Syne plaetse tot preceptor in de voorseide
laeghste schoole de persoon van Arnoldus van den Brinck.

^[1] [de extraordinaris .....
vande Conrector
te cesseren] in de marge
^[2] [Richart ketel
aengenomen tot
Conrector
Rosendael tot
preceptor inde
derde schoole
Brinck inde
laetste schoole] in de marge

hertaling

Vergaderingh gehouden by de Heeren
scholarchen woensdagh den 10 october 1691
present de Heeren Snels, van Stryen,
vossenburgh en vander dussen.

Bij de Heeren scholarchen gelesen synde de hier navolgende
resolutie van de Heeren Burgermeesteren der Stad gouda

Extract uyt het Camerboeck der
Stad gouda
[^[1]] Agtervolgens de authorisatie van de 16 july laesteleden hebben de
Heeren scholarchen gedespicieert en aende Heeren Burgermeesteren
gepresenteert in plaetse van Samuel Munckerus tot Conrector
in de latynsche schoole Richart Ketel, preceptor inde twede schoole
en door het avancement van de voornoemde Ketel in desselfs
plaetse Johannes Rosendael, preceptor in de eerste schoole, ende
wederom tot desselfs successeur in de eerste schoole Arnoldus Brinck
waer op gedelibereert wesende, js goed gevonden ende geresolveert
de Heeren scholarchen te authoriseren om de voorseide personen
in manieren voornoemt aen te stellen.

Js bij deselve goed gevonden aentestellen tot Conrector inde
Latynsche schoole Richart Ketel op een tractement van
seshondert gulden jaers in gangh nemende met den laesten ..
1691, tot Preceptor in de tweede schoole johannes Rosendael
op een tractement van ....................... ingangh nemende met
den laesten december 1691 ende tot preceptor in de eerste schoole
Arnoldus van den Brinck op een tractement van drie hondert en
tseventigh gulden jaerlycx ingangh nemende met den laeste .... 1691

Vergaderingh gehouden gehouden by de Heeren
scholarchen maendagh de 15 October 1691
present de Heeren Snels, van Stryen,
vossenburgh, en van der dussen

[^[2]] De Heeren scholarchen hebben geinstalleert in de schoole Richart
Ketel, tot Conrector, johannes Rosendael tot preceptor inde
tweede schoole, en naer deselve aengemaent te hebben jn
alle vigilantie en goede discipline haeren functie respectivelijk
waer te nemen, ende de discipelen tot obedientie en naerstigheyd
opgeweckt te hebben, hebben deselve de schoole voor dese dagh
laten ferieren

^[1] [approbatie
van de Heeren
Burgermeesteren] in de marge
^[2] [jnstallatie van de
Conrector en de twee
preceptoren in de schoole] in de marge

hertaling

Vergaderingh gehouden by de
Heeren scholarchen op den 25 January 1695
1695. present de Heeren vander
Werve, van Strye, van rietvelt,
van der dussen.

[^[1]] Op het geproponeerde dat den Rector Fabré tsedert eenige dagen
aensoecke hadde gedaen aen eenige Heeren van de
scholarchen omme te moge obtineren syne dimissie
en dat hem daerop te spoedigste vande Heeren
scholarchen uytslage soude moge worde gegeven.
waerop gedelibereert Synde, js goed gevonden ende
verstaen alvorens op het voornoemde versoeck te disponeren
dat de voornoemde Rector door den Heer vander werve
sal worde gesondeert om wat redenen hy het voornoemde
versoeck js doende en of hy sigh niet soude laten
disponeren om jn Syne dienst te continueren.

Vergaderingh gehouden by de
Heeren scholarchen op den 29 January 1695
present de Heeren van der Werve
van Strye, van Rietvelt en
van der Dussen

[^[2]] Den Heer van der Werve heeft gerapporteert dat Syn Edele
volgens de resolutie van den 25 deser hadden gesproocken
met den rector Fabré, en dat hy als nogh persisteerde
bij syn voorige versoeck, en dat het selve was gefondeert
op dese redene, dat hy Rector van meeninge was
een stilder leven te lyden. waerop gedelibereert
wesende, js de gemelte Heer van der Werve bedanckt
voor syn genomen moeyte en gedaen rapport, en wydert

^[1] [De Rector Fabré
versouckt sijn dimissie] in de marge
^[2] [De Rector Fabré
persisteert te hebben
sijn dimissie] in de marge

hertaling

goed gevonden en verstaen van het voormelde versoeck
vanden Rector Fabre kennisse en communicatie
te geven aende Heeren Burgermeesteren, gelyck te selven
dage js geschiet en js daerop by haeren d’ wel Achtbaren
genomen de volgende resolutie

Extract uyt het Camerbouck
der stad gouda present de Heeren
Burgermeesteren
Maendagh den 31 January 1695

[^[1]] De Heeren scholarchen deser stad hebben ter Camere
gecommuniceert dat den Rector der Latynsche schole
aen haere Edelen hadde versoght syn dimissie, tegens mey
aenstaende. Waerop gedelibereert wesende, js in
conformité van het advis van de gemelte Heeren
scholarchen [^[2]] te authoriseren om den voornoemde rector te
disponeren tot de continuatie in Syne dienst door
persuasie of andersints door eenige melioratie
van syn voorgaende conditien, ofte by onstentenisse
van dien den voornoemde rector te dimitteren en aenstonts
omme te sien naer andere bequame personen waer
mede de voornoemde plaetse soude connen worden gesuppleert
ende dit alles op approbatie vande Heeren Burgermeesteren

Vergaderingh gehoude bij de Heeren
scholarchen op den 7 February 1695
present de Heeren van der Werve,
van Strye, van Rietvelt, van der
Dussen.
Geproponeert sijnde dat den Rector Fabré

^[1] [De rector fabre te
disponeren om te
continueren.] in de marge
^[2] [goed gevonden deselve] interlineair

hertaling

wel soude te disponeren syn, om by continuatie
syne dienst waerteneme, in gevalle de Heeren
scholarchen genegentheyd soude moge hebben om met
hem over de voornoemde continuatie te contracteren op
favorabelder conditie als de voorgaende syn geweest
waerop gedelibereert wesende ende gehoort synde
het versoeck by de voornoemde Rector Fabre daer benevens
gedaen, js goed gevonden ende verstaen ingevolge
vande authorisatie vande Heren Burgermeesteren
in dato 31 januarij jonghstleden met den voornoemde rector
fabre te accorderen, gelyck geaccordeert word by
desen op de volgende Conditien, dogh alles op
approbatie van de gemelde Heeren Burgermeesteren

Contract met den Rector fabre

[^[1]] Overmits het contract op den 22^e Maert 1686 gemaeckt
by de Heeren Curateuren en scholarchen over de Latynsche
schoolen deser Stad. met Anthony Fabre rector der
voornoemde schoole bereyts op den 31 April 1693 js comen
te expireren. Soo hebben gemelten Heeren Curateuren
en scholarchen, op nieuws met de voornoemde Rector Fabre
gecontracteert over de continuatie van synen dienst
op de volgende Conditien volgens authorisatie van de
Heeren Burgermeesteren in dato: 31 January jonghstleden
namentlijck dat den gemelten Rector in syne dienst
word gecontinueert voor den tyd van negen eerstcomende
en aghtereenvolgende jaren daer van het laeste
jaer expireren sal den laesten April 1702 – jaerlijcks
op een Tractement van negen hondert en vijftigh gulden
te weten ses hondert ende vijftigh guldens te
betalen by den Heer Thesaurier dese stad alle drie maenden
een gereghte vierde part, nogh hondert gulden
jaerlijcks te betalen, by den Heeren Fabryckmeesteren deser stad

^[1] [Continuatie van de
rector Fabre tot
may 1702.] in de marge

hertaling

in plaetse en tot uijtkoop van Turff en Hout dat
voor desen aen de voorgaende Rectoren js gegeven,
ende laestelijck nogh twee hondert guldens extraordinaris
jaerlijcks te betalen uijt de middelen enhet incomen
van de scholarchen maeckende tesamen de voornoemde negen
hondert en vijftigh guldens [^[1]], daerenboven sal de voornoemde
Rector genieten vrijdom van alle de stads excijnsen,
het minerval van sijnen ofte de hooghste schoole
mitsgaders thien guldens jaerlijcks te betalen bij de Heeren
Fabrijckmeesteren deser stad, daer voor den voornoemde Rector
gehouden sijn sal den woninge die aen hem van stads
wegen sonder huyr te betalen word vergunt, mitsgaders
de schoole van binnen glas dight te onderhouden, en alsoo
ter expiratie van sijnen dienst aen den Heeren
Fabrijckmeesteren over te leveren voor soo verre deselve
door onaghtsaemheyd van syne discipulen, Costkinderen
ofte sijne domestiquen gebrooken souden sijn.
Daer tegens sal de voornoemde Rector niet alleen gedurende
de voornoemde negen jaren, maer oock naer de expiratie
van de selve soo wanneer den selven op het voornoemde
Tractement, en verdere conditien bij de gemelte Heeren
Curateuren en scholarchen soude mogen gecontinueert
worden, niet vermogen eenigh ander rectoraet
ofte employ aen te nemen, als met expres consent
en inwilligingh van gemelte Heeren Curateuren
en scholarchen voornoemd actum den 7 February 1695.
Afabre

[^[2]] Extract uijt het Camerbouck
der stad Gouda present de Heeren
Burgermeesteren Moeringh van der Dussen
Dinghsdagh den 8 maert 1695
De Heeren scholarchen en Curateuren der Latijnsche

^[1] [boven en behalve het
gebruijck ofter de
dispositie van het huijs
de scholarchie toe
comende, staende
tusschen de triviale
schole en de koepoort] in de marge
^[2] [Approbatie op de continuatie
van de rector Fabre] in de marge

hertaling

schoole hebben ter Camere geexhibeert
het contract by haer Edelen aengegaen met
den Rector Fabre over de continuatie van
syn dienst voor den tyd van vyff jaren
op approbatie van de Heeren Burgermeesteren
waerop gedelibereert wesende js goed gevonden
en verstaen het voornoemde contract soo als het leght
te approberen, gelyck hetselve geapprobeert word by
desen, en syn de gemelte Heeren scholarchen en Curateuren
bedanckt voor haer gegeven communicatie en
moeyte hierinne genomen en versoght het voornoemde
contact over te leveren, om in het loopende stads
register geregistreert te worden.

Vergaderingh gehouden den 23 december 1696
by de heeren scholarchen, namentlyck
de Heeren Snels, van Rietvelt
van der werve en van der dussen

[^[1]] Js naer voorgaende deliberatie goed gevonden ende
verstaen, dat den Conrector en de de twee andere
preceptores sullen mogen houden yder twee discipulen
in de cost, sonder meer, ten sy sij luyden daer toe (den
Rector gehoort synde) speciael consent sullen hebben
geobtineert van de Heeren scholarchen en dit by provisie
tot een preuve, en dat anders sal worden gedisponeert.

[^[2]] Js goed gevonden ende verstaen dat de conrector en preceptores
niet sullen vermogen te geven eenige particuliere jnstitutien
aen haer huysen, aen discipulen buyten haer cost synde, wesende
in hooger schoolen, ten sij sodanige discipulen oock particuliere
justitutien ontfangen van de Meester in welcker schoolen
sij sitten.

^[1] [den Conrector en
de andere precep
toren yder twee discipulen in de
cost te mogen hebben] in de marge
^[2] [de Conrector en
andere preceptoren
geen institutie te
geven aan kinderen
in hooger schoole
synde, buyten haer
cost.] in de marge

hertaling

Vergaderingh gehouden den 17 december 1696
by de heeren scholarchen, namentlijck
de Heeren Snels van Rietvelt van der
werve en van der dussen

[^[1]] Marck Antoine Sauvé schrijfmeester in de Latynsche
schoole overleden synde , js in desselfs plaetse aengestelt
Louis gabriel Capelan, op het ordinaris tractement
van vyftigh guldens jaerllijcks. mits gehoude synde sich te
reguleren naer de Conditien hier voren folio 12, en 12x geregistreert

^[1] [Louis gabriel
Cappelan
aengestelt
tot schryf
meester] in de marge

hertaling

Corte Staet vande jmcomsten vande scholasters
opgestelt den folio register
wordt jaerlijckx ontfangen vande turff
tonne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,, 315-0-0
nogh van Rantsoen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,,   15-15-0
vande turff tonne nogh . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,,   20-0-0
van Rantsoen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,,     1-0-0
[in de marge: Capitael f 500 gulden]
een Rentebrieff van twintigh gulden
sjaers op de Erffgenamen van hendrick
Jacobsen Loij dus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,,   20-0-0
[in de marge: folio 7248 f 1000-]
Een Rentbrieff spreeckende tot
lasten van 't gemeenelants Comptoir
van Gouda ter somme van 1000 gulden Renten ,, 40-0-0
[in de marge: folio 7450 f 750-]
nog een Rentebrieff spreeckende
tot lasten ende Comptoire als voornoemd
ter somme van 750 gulden renten                     ,,   30-0-0
[in de marge: folio 4169 f 800-]
nogh een rentebrieff van 800 gulden
Capitael gefoliert 4169 verschijnt 4 Julij
Rentende sjaers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,,   32-0-0
[in de marge: folio 4706 f 700-]
nogh een Rentebrieff van 700 gulden
gefoliert 4706. 24 november Rentende             ,,   28-0-0
[in de marge: folio 4965 f 600-]
nogh een Rentebrieff van
600 gulden Capitael gefoliert 4965
verscheijnt september rentende . . . . . . . . . . . ,,   24-0-0
[in de marge: folio 6314 f 600-]
nogh een rentebrieff van 600 gulden
Capitael gefoliert 6314 verscheijnt
den september rentende . . . . . . . . . . . . . . . . . ,,   24-0-0
[in de marge: [folio 4179 f 800-]
nogh laestlijck een rentebrieff
van 800 gulden Capitael gefoliert
4179 verscheijnt den 10 december renten         ,,   32-0-0
                                          --------------------     --------------------
                                              5.750                     £ 581-15-0

Vergadering gehouden bij
scholarchen den 31 may 1698 prensent
de Heeren Snels, vander Werve,
van Rietvelt, en van der Dussen

hertaling

Nagesien Sijnde de Retroacta hoedaenigh
de scholasterije Gecomen is aen
het reght van de Turff tonnen ende
slagh mandens, en op Wat Conditie
het selve verpaght word js Goed
gevonden ende verstaen dat
alle het Gene Gevonden is, hier
onder te doen registreren

Extract uijt t vroedschapen der Stad Gouda
folio 258

[^[1]] Ten selven dagen bij de Burgermeesteren Gemoveert
sijnde dat de jncomsten van de school Gelden
niet soo veel en Moghten uijt brengen als t
jaerlijckx onderhout vande schoolmeesters
bedraeght, wesende tot vier in Getaelen Soo
is na onderlinge conqcatie verstaen ende Geresol-
veert, dat men de jncomsten van de Turfftonnen
eerteijts bij die Geteijden, en nu bij die heijli-
Geest ontfangen bijt expireren van de paghten
van dien weder ten behoeven van de Stad aen
vaerden ende doen verpaghten Sal, omme de
jncomsten ter selver tot onderhout van de
scholen verstreckt te worden

Actum ter Vroedschap den 13^en Desember
1578

[^[2]] Ordonnantie ofte voorwaerde waer naer de Heeren
schoollasters der Steede van der Goude verpaghten
sullen de turfftonnen voor de tijd van een jaer
binnen der Stede ende vande turff die jn Goude-
Rack voor de steen plaetsen Getont word

^[1] [de Turftonnen te
verpagten] in de marge
^[2] [Ordonnantie op het
verpagten van de
Turftonnen] in de marge

hertaling

Jnden Eersten Sal Men Moeten Geven van
een schouwe turff eene stuiver 8 penningen ladende
op xij , en beneden de xij tonnen halff Gelt
van Schuijties die met de ton vercopen xij penningen
van tien tonnen en daer beneden viij penningen

Van Waddinxveense, Moordreghtse en Sevenhuijsen
schepen drie stuivers, ladende beneden de twintigh
tonnen halff Gelt

Van een over rijnschip vier stuivers, ladende
beneden de vijftigh tonnen halff Gelt

De potten ofte Schepen Comende Van Vrieslant
van ijder 100 tonnen twee stuivers aght penningen, ofte
bij stapelingh Naer Advenant

Jtem de uijtsleijters van de Turff Sullen een tonne
halen, ende jnt haer Schuijr houden, Staende Mogen
houden omme te besigen, mits van Elcke hondert
tonnen die Sij uijt Meten betalende vier stuivers

Wel verstaende dat hier van vrij Sal Sijn
den turff die buijten de vrijdom deser Stede
Gecoght ende getont word, mitsgaders den
turff die vorder Gecoght ende Gedistribueert
word

Voort Sal Vrij Wesen daghvelts Turff
Comende van over rijn vincken, vleters
en Moijert.

Zullen Voorts Alle de Geenen met turff
te Marckt Comende Gehouden Wesen alleer

hertaling

Sij lossen van Haer Turff een teken te Halen
tot de pachter t Sij off Sij Luijden de tonnen
besigen dan niet, op pene van een Croon
tot proffijten van den pachter, Gelijck oock
Gehouden sullen Wesen te doen Alle de Gene
die buijten deser Steden eenige turff Schuijren
hebben ofte op leggen Sullen, daer van t Reght van
Tonnen Mede betaelt Sal worden als boven

Sal den op Siender johan van Hoorn vermogen
voort te breecken [^[1]], als onbequaem, en Soo ijmant
in Gebreeken bevonde Moghte worde, ende t
gunt voorseide is niet en wilde na Comen
Sal Hij de schoolasters den Gebreecke over-
leveren, omme daer inne voorsien te
worden Als naer behoren

Een Paghter Sal Gehouden Wesen de tonnen
ende Manden te houden Staen op de turff
marct, ende bij Gebreecke van dien, ende dat
daer Claghte omme quamen, Sullen de school-
lasters jn der tijt daer voor mogen doen Maken
nieuwe Tonnen ofte Manden Soo Veel alser van
doen wesen Sullen, oock tot Costen en Lasten
vande Paghter en Sijne borgen verhaelen T
geen voorseide Staet

Jtem den Paghter Sal Gehouden wesen te betalen
alle maent in handen vande scholasters ofte
haere Gecommitteerden een Gereght Twaelffde deel vande
Paght op pene van hem paratelijck te Executeren

Ende bij Gebreecke van betalinge telcken dage
voorseide ende onderhoudenisse van Alle t Geene
voorseide Staet, Sal men t selve Mogen verhalen
aenden Paghter ofte sijne borgen, Gelijck andere
Stadts Goederen Geinnet worden int Geheel
ofte jn Deel ofte Met Sulcken Reght als de
scholasters believen

^[1] [alle oude tonnen] interlineair

hertaling

Ofte sullen oock de scholasters in der tijd
vermogen indient hen luijden Gelieft
wederomme te verpaghten dese turff tonnen
bij Gebreecke van betaellinge, ofte onder-
houdenisse vant Geene voorseide staet, en waer
minder Gelt salmen verhaelen aende voorseide
paghters en sijne borgen, en Geltse Meer
dat sal wesen tot proffijt vanden schoole

Men sal den Paghter en Geen Affslagh ofte
verset doen van wat inconvenienten datter
oock op de pght soude moogen Comen in
wat Manieren t selve oock soude Mogen
Gebeuren, Nogh den Paghter Sal Geen
Penningen van sijne Paght Mogen jnne houden
uijt Saecke dat hem tegens de scholasters
eenige Actie Soude Mogen Competeren t sij
van de Ordonnantie ofte van Eenige
jnconvenient Als voorseide staet

Maer betaelt Hebbende Telckens sijn Termeijn
alst behoort Sal als dan Sijne pretensie Actie
jegens de scholasters mogen jntenteren ende
te werck leggen

Ende sal den Paghter boven desen nogh Gehouden
wesen Gereet te betalen van elcke Gulden eene
Stuiver tot Rantsoen sonder daer van Eenige Cortinge
te doen, omme daer Mede te vervallen de oncoste
van dese verpaghtinge, Den Secretaris twee Gulden
en aende Roepers eene Gulden over haere moeyte
en besongnes in desen

Dese Paght Sal jngaen den 24 junij toecomende
en Expireren den 23^en junij daer aen volgende
maeckende den tijt van een jaer

hertaling