Atlas Joan Blaeu
4
Jammerlijk verbrand
Gouda werd in 1438 door een verschrikkelijke brand vrijwel geheel verwoest. Slechts vijf huizen, die langs de haven stonden, bleven gespaard. Hiervan bestaan er nog enkele, die te herkennen zijn aan hun oude gevels. Door dit ongeluk zijn ook veel van de oorkonden en oude handvesten van de stad verbrand.
Reynerus Snoyus beschrijft dit ongeval in zijn tiende boek met de woorden:
Er ontstond een ellendige brand, die de gehele stad in stof en as veranderde, met uitzondering van enkele huizen die in de buurt van de haven en het klooster van de Minderbroeders. De brand ontstond bij de poort van de tiendestraat en de wind was zo sterk, dat de huizen in volle vlam stonden, voordat de hulp kwam om de brand te blussen.
Stadsbeschrijving Franco de Vrije
65
Poorten
..........
5 De Tiendewegpoort heeft zijn naam ontleend aan de tienden die hierdoor moesten worden ingevoerd. De bouwstijl van de poort is redelijk en voorzien van twee torens die dienden als gevangenis voor misdadigers, die daar in verzekerde bewaring werden gesteld. Voor de poort staat een beeltenis van Samsom waarvan door mij de reden niet kan worden gevonden.
66
Poorten
De Potterspoort is aldus genoemd naar het gebruik ervan. Het diende van oudsher als gevangenis, net zoals tegenwoordig de Tiendewegpoort dient ter opsluiting van de landlopers, bedelaars en zwervers.