Stadsbeschrijving Franco de Vrije
68
De Doelen
Stadsdoelen dienden net zoals die in andere steden, tot trainingsschool in de wapenoefening. Ze worden zo genoemd naar het woordje doel, dat een doelwit betekent waar men op mikt. Deze dienen voor bijeenkomsten en verzamelplaatsen van de voornaamste en vermogendste mensen uit de burgerij om zich te oefenen in het hanteren van de wapens, hetzij met hand-, voet- en kruisbogen, hetzij met staken en donderbussen. In deze afwisseling bestond hun oefening en daarnaar werden zij schutters genoemd die in die tijd de macht hadden en de kracht van staat en stad waren. Daarom waren zij toen genoodzaakt persoonlijk militaire dienst te verrichten op bevel van de graaf die zich toen nog niet van huurlingen bediende. Het inhuren van huurlingen werd pas gedaan toen Karel de Stoute dat invoerde. Maar er werd gediend door de adel met haar vazallen en leenmannen en de schutterij van de steden die ten strijde trokken, elk met hun afzonderlijke livreien, vaandels en banieren.
Op deze wijze rustte de burgerij zich goed uit voor de bescherming van stad en land tegen vijanden van buiten en tegen oproer en muiterij in de stad, en trad zij op als lijfwacht en bewaker bij de ontvangst van de Prins tijdens zijn beëdiging.
69
De Doelen
De tegenwoordig nog bestaande Doelen is gewijd aan Sint-Joris, zonder dat mij duidelijk is welke beginselen, oorsprong of oefeningen eraan ten grondslag liggen.
Het is een gewoon gebouw, met aan de achterzijde een zeer lange smalle binnenplaats die destijds tot schietbaan diende, zonder verder enige bijzonderheid.
Maar wel bezienswaardig is de grote schutterszaal, waarin voor de schoorsteen een afbeelding van de patroonheilige Sint-Joris pronkt, tezamen met de gebeeldhouwde familiewapens van de officieren. Zo zijn de wapens van anderen ook weer op het plafond geschilderd en wel schilderijen met afbeeldingen van officieren uit vroegere tijden, waarvan er ook nog enkele in de oude schutterskamer te zien waren.
Een tweede Doelen stond destijds tussen de Tiendewegpoort en een bepaald poortje dat daar sindsdien de naam van Doelenpoortje heeft behouden, zoals dit op de oude afbeeldingen van de stad kan worden gezien, zonder dat mij dit uit enige verdere documenten gebleken is.