Tuchthuis

Stadsbeschrijving Adriaen Vereijck

42r

Op 3, 4 en 5 maart 1593 is door de burgemeesters en de trezoriers van stadswege het hele Catharijneklooster verkocht in meerdere percelen, zowel met huizen als grond. Het kreeg de naam bij de verkoopveiling van Korte en Lange Geuzenstraat. En het materiaal van twee huizen die op de Lange Tiendeweg staan is verkocht om afgebroken te worden voor het gemak en de doorgang van de Geuzenstraat.

Stadsbeschrijving Paulus Doncker

106r

106r

Op 3, 4 en 5 maart 1593, hebben de burgemeesters en de trezoriers van de stad het gehele Catharinaconvent in verschillende percelen verkocht. Zowel de huizen als de erven kregen bij de veiling de naam ´de Korte Geuzenstraat´ en ´de Lange Geuzenstraat´.
Tevens zijn de materialen van twee huizen gelegen aan de Lange Tiendeweg verkocht om afgebroken te worden teneinde een doorgang naar de Geuzenstraat te creëren.

Stadsbeschrijving Franco de Vrije

62

Torens

De torens van deze stad, zowel kleine als grote, zijn de navolgende:

..........
9 De toren van Sint-Catharina, nu de Turfkerk

93

Kerken

..........
Er waren tien kloosters: vier mannenkloosters, zoals de kloosters van 1. de regulieren, 2. de minderbroeders, 3. de collatiebroeders, 4. de cellenbroeders en het huis van de arme fraters dat niet tot de kloosters gerekend wordt en zes vrouwenkloosters zoals het klooster van 1. Sint-Margaretha, 2. Sint-Catharina, 3. Sint-Agnes, 4. Sint-Maria Magdalena, 5. Sint-Clara, 6. Sint-Maria of Nonnen op de Gouwe.
Zij zijn bijna allemaal óf afgebroken óf voor andere doeleinden aangewend.

110/111

Kloosters

11. Het Sint-Catrijnenklooster en de -kapel, is genoemd naar Sint-Catharina van wie de naamdag op 25 november valt. Het klooster, dat gelegen is aan de Groeneweg, stond vanwege haar bijzonder grote omvang bekend als 'Het Klooster'. De poort of ingang is er nog van over; tegenwoordig is dit de Koepoort.

Op 3, 4 en 5 maart 1593 zijn verscheidene percelen, zowel huizen als stukken grond en het gehele Catrijnenklooster door burgemeesters en thesauriers verkocht.

Toen het klooster geveild werd, kreeg het gebied de naam van Korte- en Lange Geuzenstraat, die het tot nu toe nog behouden heeft. Om doorgang naar deze straten te krijgen, werden ook twee huizen aan de Tiendeweg verkocht om te worden gesloopt.

Een deel van het klooster bleef aan de stad toebehoren en is, zoals de voorgevels laten zien, na 1600 geschikt gemaakt voor tuchthuis of rasphuis. Deze huizen waren met toestemming van de edel grootmogende Heren Staten opgericht naar het voorbeeld van andere steden. Ze waren bedoeld voor allerlei geboefte en gespuis zoals misdadigers, voor vagebonden en bedelaars, en voor vrouwen die er een ongebonden en wellustig leven op nahielden. Deze mensen werden opgesloten om daardoor hun buitensporigheid in te tomen en om de stad van dergelijk nutteloos gespuis te vrijwaren. Door hen steeds te laten werken, moesten zij tot berouw worden gebracht over de eerder bedreven misdaden.
Dit gebouw heeft, naar oud gebruik en eigen aan een klooster, bij de ingang een binnenplaats waar de kamer van de regenten en de keuken op uit kwamen. Wat verderop, aan de linkerkant, was een grote vierkante binnenplaats waar de dwangarbeiders in afgesloten vertrekken werden vastgehouden. Zij moesten daar op vlas en hennep slaan om zo door hun eigen werk de kost te verdienen.
Aan de ene zijde is een kerkje waar vroeger in de namiddag werd gepreekt. Maar dit wordt al sedert lange tijd om meerdere redenen niet meer gedaan en de ruimte wordt nu voor andere doeleinden gebruikt.
..........
De kapel van het Tuchthuis, die door een paar huizen wordt afgescheiden, bestaat nog en wordt tegenwoordig gebruikt als turfkerk voor het bedelen van turf aan de bedelaars en armen. De kapel was erg bouwvallig en is voor een groot deel gerenoveerd in 1700.